
مکانیزم هماهنگی، خودکارسازی و پاسخ امنیتی (SOAR) سرنام Security Orchestration, Automation, and Response به مجموعهای از ابزارها و فناوریهایی اشاره دارد که به سازمانها کمک میکند تا عملیات امنیتی خود را خودکارسازی و هماهنگ کنند. SOAR به تیمهای امنیتی این قابلیت را میدهد تا به سرعت و به طور موثر به تهدیدات امنیتی پاسخ دهند، حجم هشدارها را کاهش دهند و کارایی کلی عملیات امنیتی را بهبود بخشند. به طور کلی، SOAR یک پلتفرم و مجموعهای از ابزارها است که به شما کمک میکند که پاسخ به رخدادهای امنیت سایبری را خودکارسازی کنید. SOAR با جمعآوری اطلاعات از منابع مختلف امنیتی، تجزیه و تحلیل دادهها، خودکارسازی وظایف و ارائه پاسخهای از پیش تعریف شده به تهدیدات، به سازمانها کمک میکند تا به طور فعالانه با تهدیدات امنیتی مقابله کنند. SOAR معمولا شامل سه مولفه اصلی است: هماهنگی (Orchestration)، خودکارسازی (Automation) و پاسخ (Response). هماهنگی به ادغام ابزارها و سیستمهای امنیتی مختلف اشاره دارد. خودکارسازی به انجام وظایف تکراری و زمانبر به شکل خودکار اشاره دارد و پاسخ به ارائه واکنشهای از پیش تعریف شده به تهدیدات امنیتی اشاره دارد.
SOAR چگونه کار میکند؟
SOAR به عنوان یک پلتفرم امنیتی، با گردآوری دادهها از منابع گوناگون امنیتی مانند سیستمهای تشخیص نفوذ، فایروالها، سامانههای SIEM و ابزارهای هوش تهدید، یک دیدگاه جامع از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. این اطلاعات تجمیعشده، سپس توسط موتورهای تحلیلی SOAR مورد پردازش قرار میگیرند تا الگوهای تهدید، ناهنجاریها و نقاط ضعف امنیتی شناسایی شوند. یکی از ویژگیهای کلیدی SOAR، قابلیت خودکارسازی فرآیندهای امنیتی است. به این معنا که وظایف تکراری و زمانبر مانند پاسخ به هشدارهای امنیتی، جمعآوری اطلاعات و انجام تحقیقات اولیه، به صورت خودکار انجام میشوند. این امر به تیمهای امنیتی امکان میدهد تا بر روی تحلیلهای پیچیدهتر و تصمیمگیریهای استراتژیک تمرکز کنند. SOAR با استفاده از گردشهای کاری قابل تنظیم، به سازمانها امکان میدهد تا فرآیندهای پاسخ به رخداد را با توجه به نیازها و پالیسیهای خود سفارشیسازی کنند. این گردشهای کاری میتوانند شامل مراحلی مانند جداسازی سیستمهای آلوده، مسدودسازی ترافیک مخرب و ارسال گزارشهای امنیتی باشند. SOAR همچنین قابلیت ادغام با ابزارهای امنیتی دیگر را دارد، به این ترتیب سازمانها میتوانند از سرمایهگذاریهای قبلی خود در حوزه امنیت بهرهمند شوند. این ادغام، تبادل اطلاعات و هماهنگی بین ابزارهای مختلف را تسهیل میکند و به ایجاد یک اکوسیستم امنیتی یکپارچه کمک میکند. در نهایت، SOAR با ارائه گزارشها و داشبوردهای جامع، به مدیران امنیتی امکان میدهد تا وضعیت امنیتی سازمان را به صورت لحظهای رصد کنند و تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند. با استفاده از SOAR، سازمانها میتوانند به طور قابل توجهی زمان پاسخ به رخدادهای امنیتی را کاهش دهند، بهرهوری تیمهای امنیتی را افزایش دهند و سطح کلی امنیت خود را ارتقا دهند.

مولفههای SOAR چیستند؟
همانگونه که اشاره کردیم، SOAR از سه مولفه اصلی زیر تشکیل شده است:
- هماهنگی (Orchestration): این مولفه به ادغام و یکپارچهسازی ابزارها و سیستمهای امنیتی مختلف اشاره دارد. SOAR با ایجاد یک پلتفرم مرکزی، امکان تبادل اطلاعات و هماهنگی بین ابزارهای گوناگون را فراهم میکند. این امر باعث میشود که تیمهای امنیتی بتوانند به طور موثرتری از ابزارهای موجود خود استفاده کنند و دید جامعتری از وضعیت امنیتی سازمان داشته باشند.
- خودکارسازی (Automation): این مولفه به خودکارسازی وظایف تکراری و زمانبر امنیتی اشاره دارد. SOAR با استفاده از گردشهای کاری (workflows) قابل تنظیم، امکان خودکارسازی فرآیندهایی مانند پاسخ به هشدارها، جمعآوری اطلاعات و انجام تحقیقات اولیه را فراهم میکند. این امر باعث کاهش بار کاری تیمهای امنیتی و افزایش سرعت پاسخ به تهدیدات میشود.
- پاسخ (Response): این مولفه به ارائه پاسخهای از پیش تعریف شده به تهدیدات امنیتی اشاره دارد. SOAR با استفاده از کتابخانههای پاسخ (response playbooks) امکان ارائه پاسخهای سریع و مؤثر به رخدادهای امنیتی را فراهم میکند. این پاسخها میتوانند شامل مراحلی مانند جداسازی سیستمهای آلوده، مسدودسازی ترافیک مخرب و ارسال گزارشهای امنیتی باشند.
SOAR چه مزایایی در اختیار ما قرار میدهد؟
SOAR با ارائه مجموعهای از ویژگیها، تحولی چشمگیر در حوزه امنیت سایبری ایجاد میکند. نخستین و بارزترین مزیت SOAR، افزایش قابل توجه سرعت پاسخگویی به رخدادهای امنیتی است. با خودکارسازی فرآیندهای تکراری و زمانبر، تیمهای امنیتی میتوانند به سرعت و به طور موثر به تهدیدات واکنش نشان دهند، از گسترش آسیبها جلوگیری کرده و خسارات را به حداقل برسانند. در نتیجه، سازمانها میتوانند از پیامدهای مخرب حملات سایبری، از جمله از دست رفتن دادهها، اختلال در عملیات و آسیب به اعتبار، جلوگیری کنند. SOAR به تیمهای امنیتی کمک میکند تا با حجم فزاینده هشدارها و تهدیدات امنیتی مقابله کنند. با تجمیع و تحلیل دادهها از منابع مختلف، SOAR امکان اولویتبندی هشدارها و تمرکز بر تهدیدات واقعی را فراهم میکند. این امر باعث میشود که تیمهای امنیتی بتوانند منابع خود را به شکل دقیقتری مدیریت کنند که نقش مهمی در پیشگیری از خستگی و فرسودگی شغلی دارد.

همچنین، با ارائه گزارشها و داشبوردهای جامع، دید کاملی از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. این اطلاعات به مدیران امنیتی امکان میدهد تا تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند و استراتژیهای امنیتی خود را به طور مستمر بهبود بخشند. با خودکارسازی فرآیندهای امنیتی، این راه حل کارآمد، بهرهوری تیمهای امنیتی را به طور چشمگیری افزایش میدهد و باعث میشود که سازمانها بتوانند با تعداد کمتری از پرسنل امنیتی، کارهای حفاظتی را انجام دهند و هزینههای عملیاتی را کاهش دهند. SOAR با ادغام ابزارها و سیستمهای امنیتی مختلف، امکان ایجاد یک اکوسیستم امنیتی یکپارچه را فراهم میکند. این امر باعث میشود که سازمانها بتوانند از سرمایهگذاریهای قبلی خود در حوزه امنیت بهرهمند شوند و از پیچیدگیهای مدیریت ابزارهای متعدد جلوگیری کنند. در نهایت، با ارائه یک پلتفرم مرکزی برای مدیریت رخدادهای امنیتی، به سازمانها کمک میکند تا فرآیندهای امنیتی خود را استانداردسازی و بهبود بخشند. این امر باعث میشود که سازمانها بتوانند به طور مداوم سطح امنیت خود را ارتقا دهند و با تهدیدات جدید سازگار شوند.
SIEM چیست؟
SIEM سرنام Security Information and Event Management به معنای مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی، یک راهکار امنیتی حیاتی برای سازمانها محسوب میشود که با جمعآوری و تحلیل دادههای امنیتی از منابع مختلف، دید جامعی از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. SIEM با تجمیع لاگها و رویدادهای امنیتی از دستگاهها، برنامهها و سیستمهای گوناگون، اطلاعات را در یک پلتفرم مرکزی گردآوری میکند. این اطلاعات شامل لاگهای فایروالها، سیستمهای تشخیص نفوذ، آنتیویروسها، سیستمهای عامل و سایر منابع امنیتی است. پس از جمعآوری، دادهها توسط موتورهای تحلیلی SIEM مورد پردازش قرار میگیرند تا الگوهای تهدید، ناهنجاریها و نقاط ضعف امنیتی شناسایی شوند. SIEM با استفاده از قوانین و تحلیلهای پیشرفته، رویدادهای مشکوک را شناسایی و هشدارهای امنیتی را تولید میکند. این هشدارها به تیمهای امنیتی امکان میدهد تا به سرعت به تهدیدات واکنش نشان دهند و از بروز حملات سایبری جلوگیری کنند. SIEM همچنین قابلیت ارائه گزارشهای امنیتی را دارد که به سازمانها کمک میکند تا وضعیت امنیتی خود را رصد کنند و انطباق با مقررات امنیتی را تضمین کنند. با استفاده از SIEM، سازمانها میتوانند به طور فعالانه با تهدیدات امنیتی مقابله کنند، از بروز حملات سایبری جلوگیری کنند و سطح کلی امنیت خود را ارتقا دهند.
قابلیتهای SIEM
SIEM به عنوان یک ابزار قدرتمند در حوزه امنیت سایبری، مجموعهای از قابلیتهای حیاتی را برای سازمانها فراهم میکند. این ابزار با جمعآوری و تحلیل دادههای امنیتی از منابع مختلف، دید جامعی از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. قابلیت اصلی SIEM، تجمیع لاگها و رویدادهای امنیتی از دستگاهها، برنامهها و سیستمهای گوناگون است. این تجمیع، اطلاعات را در یک پلتفرم مرکزی گردآوری میکند و امکان تحلیل متمرکز را فراهم میسازد. SIEM با استفاده از موتورهای تحلیلی پیشرفته، الگوهای تهدید، ناهنجاریها و نقاط ضعف امنیتی را شناسایی میکند. این شناسایی، به تیمهای امنیتی امکان میدهد تا به سرعت به تهدیدات واکنش نشان دهند و از بروز حملات سایبری جلوگیری کنند. قابلیت تولید هشدارهای امنیتی، یکی دیگر از ویژگیهای مهم SIEM است. این هشدارها، رویدادهای مشکوک را به تیمهای امنیتی اطلاع میدهند و امکان پاسخ سریع به تهدیدات را فراهم میسازند. SIEM همچنین قابلیت ارائه گزارشهای امنیتی را دارد که به سازمانها کمک میکند تا وضعیت امنیتی خود را رصد کنند و انطباق با مقررات امنیتی را تضمین کنند.
این گزارشها، اطلاعات مفیدی را در مورد تهدیدات شناساییشده، رویدادهای امنیتی و وضعیت کلی امنیت سازمان ارائه میدهند. قابلیت تحلیل رفتاری کاربران، یکی دیگر از ویژگیهای کلیدی SIEM است. این تحلیل، الگوهای رفتاری کاربران را رصد میکند و ناهنجاریها را شناسایی میکند. این امر به شناسایی تهدیدات داخلی و حملات سایبری پیشرفته کمک میکند. قابلیت یکپارچهسازی با سایر ابزارهای امنیتی، یکی دیگر از ویژگیهای مهم SIEM است. این یکپارچهسازی، تبادل اطلاعات و هماهنگی بین ابزارهای مختلف را تسهیل میکند و به ایجاد یک اکوسیستم امنیتی یکپارچه کمک میکند. SIEM با ارائه قابلیتهای متنوع، به سازمانها کمک میکند تا به طور فعالانه با تهدیدات امنیتی مقابله کنند، از بروز حملات سایبری جلوگیری کنند و سطح کلی امنیت خود را ارتقا دهند.
مزایای SOAR در مقابل SIEM
SOAR و SIEM هر دو ابزارهای امنیتی قدرتمندی هستند، اما اهداف و قابلیتهای متفاوتی دارند. SIEM عمدتا بر جمعآوری و تحلیل لاگها و رویدادهای امنیتی از منابع مختلف تمرکز دارد. این ابزار به سازمانها کمک میکند تا تهدیدات امنیتی را شناسایی کنند و وضعیت امنیتی خود را رصد کنند. SOAR بر خودکارسازی فرآیندهای امنیتی و پاسخ به رخدادها تمرکز دارد. این ابزار به سازمانها کمک میکند تا به سرعت و به شکل کارآمدی به تهدیدات امنیتی واکنش نشان دهند و از گسترش آسیبها جلوگیری کنند. به عبارت دیگر، SIEM بیشتر یک ابزار تحلیلی است، در حالی که SOAR بیشتر یک ابزار اجرایی است.
SOAR با ادغام ابزارها و سیستمهای امنیتی مختلف، امکان خودکارسازی فرآیندهای امنیتی را فراهم میکند. این امر باعث میشود که تیمهای امنیتی بتوانند به سرعت و به طور مؤثر به تهدیدات امنیتی واکنش نشان دهند و از گسترش آسیبها جلوگیری کنند. SOAR همچنین قابلیت ارائه پاسخهای از پیش تعریف شده به رخدادهای امنیتی را دارد. این پاسخها میتوانند شامل مراحلی مانند جداسازی سیستمهای آلوده، مسدودسازی ترافیک مخرب و ارسال گزارشهای امنیتی باشند. SOAR با ارائه گزارشها و داشبوردهای جامع، دید کاملی از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. این اطلاعات به مدیران امنیتی امکان میدهد تا تصمیمات آگاهانهتری اتخاذ کنند و استراتژیهای امنیتی خود را به طور مستمر بهبود بخشند.
در نهایت، SOAR با ارائه یک پلتفرم مرکزی برای مدیریت رخدادهای امنیتی، به سازمانها کمک میکند تا فرآیندهای امنیتی خود را استانداردسازی و بهبود بخشند. این امر باعث میشود که سازمانها بتوانند به طور مداوم سطح امنیت خود را ارتقا دهند و با تهدیدات جدید سازگار شوند. در مقابل، SIEM با جمعآوری و تحلیل لاگها و رویدادهای امنیتی، امکان شناسایی تهدیدات و رصد وضعیت امنیتی را فراهم میکند، اما خودکارسازی فرآیندهای امنیتی و پاسخ به رخدادها را به طور کامل پشتیبانی نمیکند. به همین دلیل، SOAR به عنوان یک مکمل برای SIEM عمل میکند و قابلیتهای آن را گسترش میدهد.
چگونه فورتینت در این زمینه سرویسهای دقیقی ارائه میدهد؟
فورتینت با ارائه مجموعهای جامع از راهکارهای امنیتی، به سازمانها در مقابله با تهدیدات سایبری پیچیده و متنوع کمک میکند. این شرکت با تمرکز بر رویکرد پلتفرمی، امکان یکپارچهسازی ابزارها و سیستمهای امنیتی مختلف را فراهم میکند و دید جامعی از وضعیت امنیتی سازمان ارائه میدهد. فورتینت با ارائه فایروالهای نسل بعدی (NGFW) قدرتمند، امکان کنترل دقیق ترافیک شبکه و جلوگیری از حملات سایبری را فراهم میکند. این فایروالها با استفاده از قابلیتهای پیشرفتهای مانند بازرسی عمیق بستهها (DPI)، سیستمهای تشخیص و پیشگیری از نفوذ (IDPS) و فیلترینگ URL، از سازمانها در برابر تهدیدات پیشرفته محافظت میکنند. فورتینت با ارائه راهکارهای امنیتی ابری (Cloud Security)، امکان حفاظت از دادهها و برنامههای کاربردی در محیطهای ابری را فراهم میکند. این راهکارها شامل فایروالهای ابری، سیستمهای تشخیص و پیشگیری از نفوذ ابری و راهکارهای مدیریت امنیت ابری (CASB) میشوند.
همچنین، فورتینت با ارائه راهکارهای امنیت شبکه (Network Security)، امکان حفاظت از زیرساختهای شبکه در برابر حملات سایبری را فراهم میکند. این راهکارها شامل سیستمهای تشخیص و پیشگیری از نفوذ (IDPS)، سیستمهای مدیریت تهدید یکپارچه (UTM) و راهکارهای امنیت ایمیل و وب میشوند. به طور مثال، فورتینت با ارائه راهکارهای امنیت نقاط پایانی (Endpoint Security)، امکان حفاظت از دستگاههای کاربران در برابر بدافزاری و سایر تهدیدات را فراهم میکند. این راهکارها شامل آنتیویروس، سیستمهای تشخیص و پاسخ نقاط پایانی (EDR) و راهکارهای مدیریت نقاط پایانی (EMS) میشوند. همچنین، با ارائه راهکارهای امنیت عملیات (Security Operations)، امکان خودکارسازی فرآیندهای امنیتی و پاسخ به رخدادها را فراهم میکند. این راهکارها شامل پلتفرمهای هماهنگی، خودکارسازی و پاسخ امنیتی (SOAR) و سیستمهای مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (SIEM) میشوند همچنین، با ارائه خدمات امنیتی مدیریتشده (MSS)، امکان برونسپاری مدیریت امنیت را در اختیار کارشناسان امنیت قرار میدهد. این خدمات شامل نظارت و مدیریت امنیت، پاسخ به رخدادها و خدمات مشاوره امنیتی میشوند. فورتینت با ارائه مجموعهای جامع از راهکارها و خدمات امنیتی، به سازمانها کمک میکند تا به طور فعالانه با تهدیدات سایبری مقابله کنند، از بروز حملات سایبری جلوگیری کنند و سطح کلی امنیت خود را ارتقا دهند.
حمیدرضا تائبی