امنیت
فهرست مطالب
از زمانی که ای‌ام‌دی اولین تراشه Ryzen 5800X3D را عرضه کرد، این پردازنده‌ها به یکی از بهترین پردازنده‌های اصلی بازار تبدیل شدند. ترکیب خوشه‌های محاسباتی قدرتمند مبتنی بر Zen با حافظه کش L3 اضافی، ترکیبی قوی برای گیمرها و همچنین بسیاری از برنامه‌ها در حوزه‌های مجازی‌سازی و غیره به شمار می‌رود. در حالی که 5800X3D تنها 8 هسته Zen 3 داشت، ای‌ام‌دی با 7950X3D، نسخه‌ای قدرتمند از یک پردازنده دسکتاپی 16 هسته‌ای به شمار می‌رود که حافظه کش اضافی دارد. در این مطلب قصد داریم به شکل اجمالی به بررسی پردازنده AMD Ryzen 9 9950X3D بپردازیم که جانشین Zen 5 برای 7950X3D مبتنی بر Zen 4 است که سال 2023 به بازار عرضه شد.
بررسی اجمالی AMD Ryzen 9 9950X3D
Ryzen 9 9950X3D یک ارتقاء مستقیم برای Ryzen 9 7950X3D است. این پردازنده همان 144 مگابایت حافظه کش L2+L3 را به همراه 16 هسته و 32 رشته دارد و در همان پلتفرم AM5 قرار می‌گیرد. از دیدگاه من، دو تفاوت عمده بین این دو تراشه وجود دارد.
اول اینکه، 9950X3D مبتنی بر Zen 5 است، در حالی که 7950X3D مبتنی بر Zen 4 است. انتقال به Zen 5 به خودی خود، به دلیل معماری پیشرفته‌تر، حدود 10-15٪ افزایش عملکرد را نشان می‌دهد. این موضوع را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
مورد بعد اینکه، روش واقعی استک کردن 3D V-cache بر روی CCD تغییر کرده است. در 5800X3D و 7950X3D، مولفه 3D V-Cache در بالای CCD Ryzen داشت، اما در 9950X3D، مولفه 3D V-Cache در زیر CCD قرار دارد. این موضوع بر خنک‌سازی تاثیر می‌گذارد. قبلا حافظه کش X3D بین هسته‌های تولیدکننده گرما و هیت سینک قرار داشتند. این امر باعث شد ای‌ام‌دی بتواند به حداکثر دمای عملیاتی کمی پایین‌تر 89 درجه سانتیگراد در ارتباط با مولفه X3D دست پیدا کند، اما در ارتباط با مولفه‌هایی به غیر از X3D دما تا 95 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. علاوه بر این، گزینه‌های اورکلاک در قطعات X3D نسل قبلی محدود شده بود. با عرضه سری Ryzen 9000 تراشه‌های X3D، هر دوی این چالش‌ها برطرف شده‌اند و در نتیجه، در سری Ryzen 9000، تراشه‌های X3D به طور کامل برای اورکلاک باز شده‌اند و محدودیت‌های حرارتی روی 95 درجه سانتیگراد برای آن‌ها تنظیم شده است.
ای‌ام‌دی هم پردازنده 9950X3D، و هم 9900X3D را عرضه می‌کند. همچنین، پردازنده‌های 9800X3D نیز طراحی شده تا سبد پردازنده‌های سری 9000X3D را تکمیل کند.
وقتی صحبت از مشخصات اصلی به میان می‌آید، Ryzen 9 9950X3D دارای 16 هسته با فرکانس پایه 4.3 گیگاهرتز و فرکانس بوست 5.7 گیگاهرتز است. مانند قطعات 16 هسته‌ای X3D قبلی، فقط یکی از CCDهای 8 هسته‌ای به حافظه کش 3D V-Cache اضافی مجهز شده است. بنابراین، 9950X3D طراحی تا حدودی ناهمگن دارد. برخی هسته‌ها دسترسی مستقیم به حافظه کش L3 اضافی دارند و برخی دیگر ندارند. این موضوع را می‌توانیم در lstopo مشاهده کنیم. اولین CCD مجهز به 8 هسته و 96 مگابایت حافظه کش L3 است، در حالی که دومی فقط 32 مگابایت دارد.
با وجود این طراحی ناهمگن (یعنی اینکه همه هسته‌ها حافظه کش یکسانی ندارند)، ای‌ام‌دی هرگز محدودیت‌های جداگانه برای فرکانس بوست (سرعت موقت پردازنده) CCD با حافظه کش 3D V-Cache و CCD رایج اعلام نکرده است. اما در عمل، اغلب سرعت‌های بوست متفاوتی دارند. به طور مثال، 7950X3D، معمولا CCD با حافظه کش 3D V-Cache با فرکانس در بازه 400-500 مگاهرتز دارد که کندتر از CCDهای رایج کار می‌کند.
ترتیب حافظه کش برای 9950X3D دقیقا مانند 7950X3D است. هر 8 هسته CCD دارای 8 مگابایت حافظه کش L2 و 32 مگابایت حافظه کش L3 هستند، که در مجموع 16 مگابایت L2 و 64 مگابایت L3 می‌شود. سپس، یکی از CCDها به 64 مگابایت حافظه کش 3D V-Cache اضافی مجهز می‌شود، که به همراه حافظه کش L3 موجود، در مجموع 144 مگابایت حافظه کش L2+L3 یا 16 مگابایت همراه با 128 مگابایت حافظه کش قابل دسترس را فراهم می‌کند.
کلام آخر
Ryzen 9 9950X3D جدیدترین تلاش AMD برای ساخت پردازنده‌ای است که در همه زمینه‌ها خوب باشد. 16 هسته با عملکرد بالا برای کارهای تولیدی (مانند کارهای حرفه‌ای سبک) همراه با حافظه کش 3D V-Cache برای انجام کارهای گرافیکی سنگین مثل بازی‌ها را باید از ویژگی‌های شاخص آن توصیف کنیم. شبیه به 7950X3D، پردازنده 9950X3D تا حدودی پردازنده پیچیده‌ای است، به خصوص برای گیمرها، زیرا معماری ناهمگن آن نسبت به برادر کوچکترش، 9800X3D کمتر ساده است. اما جدا از این پیچیدگی، نمی‌توان انکار کرد که 9950X3D سریع‌ترین پردازنده دسکتاپ موجود در بازار است. با این حال، اگر ای‌ام‌دی به ما این امکان را می‌داد که حافظه کش 3D V-Cache را روی هر دو CCD داشته باشیم دیگر نیازی نبود یک مجموعه هسته با حافظه کش کمتر و یک مجموعه با حافظه کش بیشتر داشته باشیم. در این حالت، تصور می‌کنم افراد زیادی به آن علاقه‌مند می‌شدند.
حمیدرضا تائبی
اشتراک‌گذاری
مطالب مشابه
۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
