رنگ‌بندی و استاندارد کابل شبکه
کابل‌های شبکه برای برقراری ارتباط و انتقال داده‌ها در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند. برای آن‌که فرآیند کابل‌کشی به شکل دقیق و ساخت‌یافته‌ای انجام شود، تولیدکنندگان تجهیزات شبکه تصمیم گرفتند بر مبنای رنگ‌بندهای و استاندارد مشخص، اقدام به تولید کابل‌های شبکه کنند تا فرآیند کابل‌کشی ساده شود. لازم به توضیح است که استانداردهای رایج در زمینه رنگ‌بندی کابل شبکه به صورت TIA-568 یا EIA-568 هستند. در ادامه، بیشتر با رنگ‌بندی و استاندارد کابل شبکه آشنا می‌شوید.
ترتیب رنگ‌بندی در کابل شبکه
به عنوان یک کارشناس شبکه باید در مورد ترتیب رنگ‌بندی سیم‌ها در استانداردهای 568A و 568B اطلاعات دقیقی داشته باشید تا بتوانید وظایف محوله را به درستی انجام دهید. در استاندارد 568A ترتیب رنگ‌بندی سفیدسبز، سبز، سفیدنارنجی، آبی، سفیدآبی، نارنجی، سفیدقهوهای، قهوه‌ای است. در سویی دیگر در استاندارد 568B این ترتیب به صورت سفیدنارنجی، نارنجی، سفیدسبز، آبی، سفیدآبی، سبز، سفیدقهوهای، قهوه‌ای است. در این‌جا هشت سیم و هشت رنگ وجود دارد که چهار سیم مسئولیت ارسال سیگنال را دارند و چهار سیم دیگر در زمینه‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. هنگامی که نوع استاندارد 568A یا 568B مشخص شد، در ادامه فرآیند سوکت‌زنی RJ45 را انجام می‌دهیم. برخی از کارشناسان شبکه تا به سرانجام رساندن پروژه بر مبنای یک استاندارد واحد گام بر می‌دارند و برخی دیگر متناسب با نیازها تغییراتی اعمال می‌کنند. از 4 سیمی که فرآیند انتقال سیگنال‌ها را انجام می‌دهند، دو سیم ارسال سیگنال (Send) و دو سیم دریافت سیگنال (Receive) را مدیریت می‌کنند. به طور مثال، در مکانیزم استاندارد کابل‌کشی مبتنی بر استاندارد A سیم‌های سفیدسبز و سبز به منظور ارسال و دو سیم سفید نارنجی و نارنجی به منظور دریافت استفاده می‌شوند. اگر به ترتیب رنگ‌ها در این استانداردهای رنگ‌بندی کابل شبکه دقت کنید، متوجه می‌شوید که ترتیب تمامی رنگ‌ها ثابت است و جای رنگ‌های نارنجی و سفیدنارنجی با رنگ‌های سبز و سفیدسبز تغییر می‌کند. پس فلسفه وجود این دو رنگ‌بندی و استاندارد کابل شبکه در نحوه استفاده آنها برای کابل‌کشی‌های متفاوت مستتر است.
کابل شبکه ضربدری (Cross)
یکی از کابل‌های رایج در شبکه است. در کابل‌کشی کراس در یک طرف استاندارد 568A و در طرف دیگر 568B استفاده می‌شود. ما این نوع کابل‌کشی را زمانی استفاده می‌کنیم که می‌خواهیم هر دو طرف کابل شبکه را به یک کامپیوتر متصل کنیم و برای اینکه مسیر ارسال و دریافت در دو طرف کابل منطبق باشد، باید از معکوس استاندارها استفاده شود. کابل‌کشی کراس درست در نقطه مقابل کابل‌کشی مستقیم (Straight) قرار دارد که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.
کاربردهای کابل شبکه Cross:
- اتصال یک رایانه به شکل مستقیم به رایانه دیگر
- اتصال رایانه به روتر (کابل Cross در این حالت مکانیزم ارسال کارت شبکه شما را به دریافت روتر و بالعکس متصل می‌کند)
- اتصال مودم روتر به فایروال
کابل شبکه مستقیم (Straight)
در کابل‌کشی مستقیم در انتهای دو طرف کابل شبکه از استاندارد 568A استفاده می‌شود. این نوع کابل‌کشی زمانی استفاده می‌شود که در نظر داریم یک طرف کابل شبکه را به کامپیوتر متصل کرده و طرف دیگر کابل را به یکی از دستگاه‌های شبکه مثل هاب، سوییچ، روتر و غیره متصل کنیم. دلیل این‌کار چیست؟ در دستگاه‌های شبکه مسیر پورت داخل دستگاه معکوس شده است و دیگر نیاز ندارید که این مسیر را یکبار دیگر تغییر دهید. در حالت عادی برای اینکه ارسال در یک طرف انجام شود و دریافت در طرف دیگر، ضروری است رنگ کابل‌ها در یک طرف معکوس شود، زیرا در یک طرف کامپیوتر و کارت شبکه را داریم و در طرف دیگر دستگاه شبکه و با توجه به این نکته که دستگاه شبکه داخل خود، پورت را معکوس می‌کند، پس نیازی به معکوس کردن کابل وجود ندارد.
کاربردهای کابل شبکه Straight:
- اتصال کامپیوتر به سوئیچ شبکه
- اتصال کامپیوتر به مودم‌روتر
- اتصال مودم‌روتر به سوئیچ یا هاب توسط کابل شبکه
چگونه فرآیند عیب‌یابی کابل‌های شبکه را انجام دهیم؟
ساده‌ترین روش برای عیب‌یابی کابل‌های شبکه استفاده از تست فلوک است. تست فلوک به ما اجازه می‌دهد تا ضریب خمش کشیدگی کابل‌های شبکه را تشخیص دهیم و در صورت لزوم اقدام به تعمیر و تعویض کابل‌ها کنیم. مکانیزم فوق به عنوان بهترین ابزار برای تست انواع کابل شبکه و پچ کورد شناخته می‌شود که اطلاعات کاملا دقیقی را ارائه می‌دهد.
چند نوع کابل شبکه وجود دارد؟
کابل شبکه انواع و قیمت‌های مختلفی دارد. از نظر جنس کابل‌های شبکه به دو نوع اصلی مسی و فیبر نوری تقسیم می‌شوند. این کابل‌های در شبکه‌های گسترده (WAN) و شبکه محلی (LAN) مورد استفاده قرار می‌گیرند تا کلاینت‌ها بدون مشکل قادر به ارسال اطلاعات باشند. علاوه بر دسته‌بندی فوق، کابل‌های مسی به لحاظ مشخصات سخت‌افزاری به گروه‌های مختلف مثل کابل‌های بدون شیلد (UTP)، زوج های به هم تابیده (Twisted Pair)، کابل‌های کواکسیال (Coaxial)، و غیره تقسیم می‌شوند. کابل‌های فیبر نوری نیز به دو مدل اصلی تک حالت و چند حالته تقسیم می‌شوند که کاربردهای خاص خود را دارند.
کابل شبکه مسی
کابل‌های شبکه مسی (Copper Network Cable) انواع مختلفی دارند که با استفاده از ولتاژ و جریان الکتریکی سیگنال‌ها را انتقال می‌دهند. این کابل‌ها برای اتصال دستگاه‌ها و کلاینت‌ها در شبکه به یکدیگر استفاده می‌شوند. کابل‌های شبکه مسی مبتنی بر استانداردهای مختلف مثل Cat5e، Cat6 و Cat6a هستند. همان‌گونه که پیش‌تر اشاره کردیم، کابل شبکه مسی از چهار جفت سیم مسی تشکیل شده است که هر جفت رنگ‌های مشخصی است. کابل‌های شبکه مسی به ما اجازه می‌دهند تا تجهیزات را بر مبنای سرعت‌های مختلف از چند مگابیت بر ثانیه تا چندین گیگابیت بر ثانیه به یکدیگر متصل کنیم. پهنای باند کابل‌های مسی بر مبنای مقدار سیم به کار رفته درون کابل مشخص می‌شود.
کابل شبکه فیبر نوری
کابل شبکه فیبر نوری (Fiber Optic Network Cable) یک نوع کابل شبکه است که برای انتقال اطلاعات از طریق نور استفاده می‌کند. این کابل‌ها از الیاف نوری نازک تشکیل شده‌اند که اطلاعات را به صورت سیگنال نوری از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌کنند. کابل شبکه فیبر نوری دارای سه عنصر اصلی است: الیاف نوری، عایق و پوشش محافظ. الیاف نوری درون کابل شبکه فیبر نوری قرار دارند و اطلاعات را به صورت پالس‌های نوری منتقل می‌کنند. عایق برای جدا کردن الیاف نوری از یکدیگر و حفاظت از آنها استفاده می‌شود. پوشش محافظ نیز برای حفاظت از کابل و الیاف در برابر خراشیدگی، رطوبت و تداخلات الکترومغناطیسی استفاده می‌شود. از کابل شبکه فیبر نوری برای انتقال داده‌ها با سرعت‌های بسیار بالا و در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود. این کابل‌ها قادر به انتقال داده‌ها با سرعت‌های تا صدها گیگابیت بر ثانیه (Gbps) و حتی ترابیت (Tbps) هستند. علاوه بر این، کابل‌های شبکه فیبر نوری دارای پهنای باند بسیار زیاد، مقاومت بالا در برابر تداخل الکترومغناطیسی بوده و وزن کمی در مقایسه با کابل‌های مسی دارند. کابل شبکه فیبر نوری برای اتصال شبکه‌های مختلف از جمله شبکه‌های محلی، شبکه‌های گسترده، شبکه‌های دیتاسنتر و برقراری ارتباطات طولانی مدت استفاده می‌شوند.
کابل زوج های به هم تابیده (Twisted Pair)
کابل زوج های به هم تابیده دارای چهار جفت سیم نازک هستند که دور آنها یک روکش قرار دارد. این نوع کابل‌ها در شبکه‌های محلی مستقر در سازمان‌ها، ساختمان‌ها، دفاتر، شعب و غیره استفاده می‌شوند. زوج‌های به هم تابیده دارای انواع مختلفی هستند.
۱. کابل بدون محافظ (UTP): قیمت این نوع کابل شبکه نسبت به سایر کابل‌های شبکه کمتر است، زیرا هیچ‌گونه روکشی برای محافظت از سیم‌های آن وجود ندارد، اگر می‌خواهید کابلی را خریداری کنید و داده‌های که انتقال می‌دهید حساس نیستند، بهتر است این نوع کابل را خریداری کنید. لازم به توضیح است که کابل فوق عمدتا در شبکه‌های اترنت سریع (Fast Ethernet) و اترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این نوع کابل‌های شبکه چهار جفت سیم دارند که روکش آنها دارای رنگ‌های آبی، نارنجی، قهوه ای و سبز است.
۲. کابل درهم تنیده شده روکش‌دار (STP): این نوع کابل‌های شیلددار قیمت بیشتری نسبت به کابل‌های UTP دارند و عمدتا در مکان‌هایی که میدان‌های مغناطیسی مانند کابل برق وجود دارد یا نویز زیاد است مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر به دنبال کابلی هستید که قادر باشد فواصل زیاد را پوشش دهد، کابل‌های شبکه STP گزینه مناسبی در این زمینه هستند.
انواع کابل‌های شبکه STP
کابل‌های دارای محافظ به هفت نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هریک کاربردهای خاص خود در شبکه‌های کامپیوتری را دارند. شما می‌توانید کابل‌های شبکه را از طریق نمایندگی‌های فروش این کابل‌ها با قیمت بسیار مناسب و از طریق شرکت مفتاح رایانه‌افزار خریداری کنید.
۱. کابل U/FTP: هر جفت سیم تابیده شده از این نوع کابل شبکه به وسیله یک فویل پوشیده شده‌اند.
۲. کابل F/UTP: دور هر چهار جفت سیم به هم تابیده فقط یک فویل قرار دارد.
۳. کابل S/UTP: هر چهار جفت سیم یک شیلد دارند.
۴. کابل SF/UTP: چهار جفت سیم این نوع کابل دارای یک فویل هستند و سپس یک شیلد نیز روی فویل قرار گرفته تا سطح محافظت آن‌را افزایش دهد.
۵. کابل S/FTP: در این نوع کابل ابتدا دور هر جفت سیم به شکل جداگانه یک فویل قرار می‌گیرد و در ادامه یک شیلد نیز به دور کل سیم‌ها قرار می‌گیرد.
۶. کابل شبکه F/FTP: در این نوع کابل ابتدا دور هر جفت سیم یک فویل به صورت جداگانه قرار می‌گیرد و سپس هر چهار جفت سیم به وسیله یک فویل پوشیده می‌شود.
۷. کابل شبکه SF/FTP: این نوع کابل‌های شبکه بالاترین سطح از امنیت را ارائه می‌دهند، زیرا دور سیم‌ها یک محافظ قرار گرفته و دور هر سیم یک فویل قرار گرفته و در ادامه دور هر جفت سیم نیز یک فویل تعبیه شده است. بدیهی است، کابل‌های فوق قیمت بالاتری در مقایسه با نمونه‌های مشابه دارند
