امنیت
فهرست مطالب
هوش مصنوعی (AI) در حال متحول کردن همه حوزه‌ها است و امنیت سایبری نیز از این قاعده مستثنا نیست. با تغییر سریع محیط‌های دیجیتال و حرکت پر شتاب شرکت‌ها به سمت تحول دیجیتال، ترکیب هوش مصنوعی و امنیت سایبری، عصر جدیدی را رقم می‌زند. هوش مصنوعی در قلب برنامه‌ریزی سایبری هر سازمانی قرار دارد و با رشد سریع بخش امنیت سایبری، نقش مهمی در تمام پیشرفت‌های فنی ایفا می‌کند. در ادامه‌ی این مطلب، با اهمیت ترکیب هوش مصنوعی و امنیت سایبری آشنا خواهید شد.
ترکیب هوش مصنوعی با امنیت سایبری
ترکیب هوش مصنوعی با امنیت سایبری، تحولی بنیادین در نحوه محافظت از سیستم‌ها و داده‌ها در برابر تهدیدات سایبری ایجاد کرده است. هوش مصنوعی با قابلیت‌های یادگیری و تحلیل داده‌های حجیم، می‌تواند الگوهای رفتاری مشکوک را شناسایی و تهدیدات را پیش از وقوع پیش‌بینی کند. این امر به ویژه در دنیای امروز که حجم و پیچیدگی تهدیدات سایبری به طور مداوم در حال افزایش است، اهمیت بسزایی دارد. هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل رفتار کاربران و سیستم‌ها، انحرافات از الگوهای معمول را تشخیص داده و به عنوان نشانه‌ای از حمله سایبری شناسایی کند. همچنین، با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، هوش مصنوعی می‌تواند به طور مداوم با تهدیدات جدید سازگار شده و روش‌های دفاعی خود را بهبود بخشد. از طرف دیگر، هوش مصنوعی مولد، مانند ChatGPT، می‌تواند در خودکارسازی فرآیندهای امنیت سایبری، مانند شناسایی و پاسخ به حملات، نقش بسزایی ایفا کند. با این حال، این ترکیب چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. از جمله اینکه، مهاجمان سایبری نیز می‌توانند از هوش مصنوعی برای طراحی حملات پیچیده‌تر و فریبنده‌تر استفاده کنند. بنابراین، برای بهره‌مندی کامل از مزایای این ترکیب، لازم است که سازمان‌ها به طور مداوم روش‌های دفاعی خود را به‌روزرسانی کرده و از رویکردهای امنیتی پیشگیرانه استفاده کنند.
هم‌افزایی قدرتمند
طبق گزارش موسسه تحقیقاتی استاتیستا (Statista)، ارزش بازار هوش مصنوعی در امنیت سایبری، از رقم ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۴۶.۳ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۷ افزایش می‌یابد، به طوری که نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) آن ۲۵.۵۱ درصد خواهد بود. دپارتمان‌های فنی و به ویژه کارشناسان حوزه شبکه و امنیت به طور فزاینده‌ای برای محافظت از دارایی‌های سایبری خود به هوش مصنوعی متکی خواهند بود. به‌استناد پژوهش‌های انجام شده توسط موسسه استاتیستا، ۶۹ درصد شرکت‌ها، استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را برای واکنش به حملات، ضروری می‌دانند.
بدون شک، هوش مصنوعی تا سال 1405 نقش بزرگ‌تری در امنیت سایبری ایفا خواهد کرد و باعث خواهد شد اقدامات پیشگیرانه در برابر تهدیدات دائما در حال تکامل، وارد عصر جدیدی شود. انتظار می‌رود در سال جاری، چند روند جدی در این حوزه مورد توجه قرار گیرد. CGNET تحقیقی انجام داده و به برخی از روندهای نوظهور اشاره کرده که برخواسته از ترکیب هوش مصنوعی و امنیت سایبری هستند. این روندها به شرح زیر هستند:
- تحلیل پیش‌بینی‌کننده: هوش مصنوعی می‌تواند از طریق بررسی داده‌های گذشته و الگوهای فعلی، تهدیدات سایبری آینده را پیش‌بینی کند. این امر امکان انجام اقدامات پیشگیرانه را از قبل ظهور تهدیدات جدی فراهم می‌کند.
- تحلیل رفتاری: هوش مصنوعی می‌تواند با استفاده از این اطلاعات، الگوی رفتاری مشخصی برای کاربران تعریف کند و هرگونه انحراف از هنجار را به سرعت به عنوان نقض امنیتی احتمالی شناسایی کند.
- هوش مصنوعی مولد: انتظار می‌رود هوش مصنوعی مولد، همانند نمونه‌های نوظهور چند وقت اخیر بر استراتژی‌های تجاری و امنیت سایبری تاثیر بگذارد. این حوزه‌ای است که بسیاری از شرکت‌های فعال در زمینه ساخت محصولات امنیتی به شکل جدی در حال تحقیق و توسعه در آن هستند.
- پاسخ خودکار به حادثه: فناوری‌های هوش مصنوعی در شناسایی و پاسخگویی به مشکلات امنیتی، بسیار سریع‌تر و موثرتر از کارشناسان هستند. بنابراین، انتظار می‌رود بخش قابل توجهی از وظایفی که امروزه توسط کارشناسان امنیتی انجام می‌شود، خودکارسازی شود.
- احراز هویت تطبیقی و کنترل دسترسی: سال 1404شاهد تنظیم پویای الزامات احراز هویت از طریق تحلیل رفتار کاربر توسط هوش مصنوعی خواهیم بود. به لطف خودکارسازی، امنیت بدون فدا کردن تجربه کاربر بهبود می‌یابد.
- به اشتراک‌گذاری اطلاعات تهدیدات به صورت مشارکتی: هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل و اشتراک‌گذاری اطلاعات تهدیدات را آسان‌تر می‌کند و همکاری تیمی برای مبارزه با تهدیدات سایبری را تقویت می‌کند.
علاوه بر این، شرکت امنیتی ترندمیکرو که در زمینه طراحی و استقرار راه‌حل‌های امنیتی سابقه درخشانی دارد، به این نکته اشاره می‌کند که از طریق فعال‌سازی مکانیزم جست‌وجوهای دقیق و کارآمد برای متخصصانی که آشنایی فنی بالایی با مدل‌های زبانی مولد ندارند، رمزگشایی اسکریپت‌ها و دستورالعمل‌ها، و ارائه توضیحات ساده در ارتباط با هشدارها، ساده خواهد بود. به طوری که تیم‌های امنیت سایبری خواهند توانست سریع‌تر و کارآمدتر کار کنند. این ویژگی برگ برنده بزرگ تیم‌های امنیتی است که قادر خواهند بود طرح‌های پاسخ سریع به حوادث امنیتی را تدوین کنند.
علاوه بر این، بخش قابل توجهی از بارهای کاری مرتبط با گزارش‌دهی حوادث به لطف خودکارسازی مبتنی بر هوش مصنوعی حذف می‌شوند، که برای مشاغل حساس اهمیت زیادی دارد. این رویکرد شامل مدیریت تیکت‌ها و گزارش‌دهی، ترجمه گزارش‌ها به زبان‌های متعدد، و استخراج سریع اطلاعات قابل اجرا از اسناد است.
شمشیر دو لبه
ادغام امنیت سایبری و هوش مصنوعی بدون چالش نیست. یکی از مشکلات اصلی، دستکاری عمدی مدل‌های هوشمند از سمت هکرها یا افرادی است که به دلایل خاص تمایل دارند سیستم‌های هوش مصنوعی به درستی کار نکنند. طبق گزارش گلوبال‌دیتا، هوش مصنوعی در امنیت سایبری، هم به عنوان ابزار دفاعی و هم به عنوان سلاح تهاجمی، رایج‌تر خواهد شد. انتظار می‌رود که در سال 1404، مجرمان سایبری به استفاده از تکنیک‌های مهندسی اجتماعی برای کسب سود ادامه دهند. هکرها دریافته‌اند که انسان‌ها یک نقطه ضعف بزرگ در حوزه امنیت هستند. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از کارها همچنان توسط انسان‌ها انجام می‌شود، بنابراین با کمی تغییر در تکنیک‌های مهندسی اجتماعی و دریافت راهکارهای پیشنهادی از سوی هوش مصنوعی، همچنان به فریب آن‌ها ادامه می‌دهند. مجرمان سایبری با پیشرفت‌های انجام شده در حوزه هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌ها، ابزارهای جدیدی برای بهره‌برداری از ضعف‌های انسانی در اختیار خواهند داشت.
علاوه بر این، موسسه Bain & Company اشاره می‌کند که هکرها به طور بالقوه می‌توانند از هوش مصنوعی مولد به عنوان ابزار استفاده کنند و مهارت‌هایی مشابه مدافعان به دست آورند. برای مثال، مهاجمان کم‌مهارت‌تر می‌توانند از آن برای ساخت ایمیل‌های متقاعدکننده‌تر یا عکس‌ها، صداها و ایمیل‌های دیپ فیک واقع‌گرایانه برای ارسال به اهداف فیشینگ استفاده کنند. مجرمان سایبری می‌توانند به راحتی کد حمله شناخته شده را کمی متفاوت بازسازی کنند تا از سد مکانیزم‌های تشخیص تهدیدات عبور کند. این کار به لطف هوش مصنوعی مولد امکان‌پذیر شده است.
در شرایطی که مزایای ارائه شده از سوی هوش مصنوعی انکارناپذیر است و قابلیت‌های شاخصی در اختیار سازمان‌ها قرار داده است، با این حال، قدرت عظیم با مسئولیت‌پذیری بزرگ نیز همراه است. هوش مصنوعی مولد در ترکیب با شیوه‌های تطبیقی، فرهنگ‌های سازمانی امنیت آگاه، و چارچوب‌های امنیتی اعتماد صفر، به شرکت‌ها قدرت قابل توجهی می‌دهد تا بتوانند دفاعی قوی و پیشگیرانه ایجاد کنند. مشاغل باید راه‌حل‌های ایمن و رویه‌های اخلاقی اتخاذ کنند تا اطمینان حاصل کنند از ظرفیت بالقوه هوش مصنوعی به شکل درستی استفاده خواهند کرد و در عین حال خطرات موجود را به حداقل می‌رسانند. علاوه بر نظارت مداوم بر حملات و به‌روزرسانی منظم سیستم‌های خود، مشاغل باید کارکنان خود را در مورد رویه‌های امنیتی مناسب آموزش دهند. بنابراین، شرکت‌ها می‌توانند با مسلح کردن واحدهای خود به اقدامات امنیتی لازم، دفاعی قوی در برابر خطرات مرتبط با هوش مصنوعی در سال 1404 و پس از آن به دست آورند.
چرا ترکیب هوش مصنوعی با امنیت سایبری مورد توجه قرار گرفته است؟
ترکیب این دو فناوری نوظهور به دلایل مختلفی مورد توجه سازمان‌ها و کارشناسان قرار دارد که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:
- افزایش حجم و پیچیدگی تهدیدات سایبری: با پیشرفت فناوری، حجم و پیچیدگی تهدیدات سایبری به طور مداوم در حال افزایش است. هوش مصنوعی با قابلیت‌های یادگیری و تحلیل داده‌های حجیم، می‌تواند الگوهای رفتاری مشکوک را شناسایی و تهدیدات را پیش از وقوع پیش‌بینی کند.
- نیاز به پاسخ سریع‌تر به حملات سایبری: حملات سایبری می‌توانند در عرض چند ثانیه خسارات جبران‌ناپذیری به سازمان‌ها وارد کنند. هوش مصنوعی با قابلیت‌های خودکارسازی، می‌تواند به سرعت حملات را شناسایی و به آن‌ها پاسخ دهد.
- کمبود نیروی متخصص در حوزه امنیت سایبری: تعداد متخصصان امنیت سایبری در مقایسه با حجم تهدیدات سایبری بسیار کم است. هوش مصنوعی می‌تواند با خودکارسازی برخی از وظایف، به کاهش این کمبود کمک کند.
- پیشگیری از حملات سایبری: هوش مصنوعی با تحلیل رفتار کاربران و سیستم‌ها، انحرافات از الگوهای معمول را تشخیص داده و به عنوان نشانه‌ای از حمله سایبری شناسایی کند.
- بهبود تشخیص تهدیدات: هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل الگوها و رفتارهای مشکوک، تهدیدات را با دقت بیشتری شناسایی کند.
- پاسخ خودکار به تهدیدات: هوش مصنوعی می‌تواند به طور خودکار به تهدیدات شناسایی شده پاسخ دهد و از گسترش آن‌ها جلوگیری کند.
- بهبود امنیت سایبری با یادگیری مداوم: هوش مصنوعی می‌تواند به طور مداوم با تهدیدات جدید سازگار شده و روش‌های دفاعی خود را بهبود بخشد.
با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم، اکنون کاملا مشخص است که ترکیب هوش مصنوعی با امنیت سایبری، ابزاری قدرتمند برای مقابله با تهدیدات سایبری در دنیای دیجیتال امروز در اختیار ما قرار می‌دهد. با این‌حال، پیش‌شرط مهم در این زمینه بومی‌سازی این دو فناوری متناسب با نیازهای کشور است. این کار به ما اطمینان می‌دهد که نواقص یا مشکلات احتمالی را به درستی شناسایی کرده‌ایم و قادر هستیم به شکل مطمئن و ایمنی از دو فناوری مذکور استفاده کنیم.
حمیدرضا تائبی
اشتراک‌گذاری
مطالب مشابه
۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
