انقلاب هوش مصنوعی در مراکز داده
در شرایطی که به احتمال زیاد، بخش قابل توجهی از توان محاسباتی سرورهای مستقر در مراکز داده به بارهای کاری هوش مصنوعی اختصاص پیدا خواهند کرد، اما برخی کارشناسان می‌گویند: «تصور اینکه هوش مصنوعی به طور کامل این صنعت را زیر و رو خواهد کرد، کمی اغراق‌آمیز است».
در نگاه اول، شاید به نظر برسد که رونق هوش مصنوعی موهبتی بزرگ برای صنعت مراکز داده باشد. هر چه شرکت‌ها بیشتر در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کنند، به همان نسبت به ظرفیت بیشتری در مراکز داده نیاز پیدا خواهند کرد، آیا این موضوع درست است؟
خوب، لزوما این‌گونه نیست. درست است که هوش مصنوعی باعث افزایش بار محاسباتی مراکز داده می‌شود، اما این‌گونه به نظر می‌رسد که در نهایت میزان اثرگذاری محدود خواهد بود. اجازه دهید، این مسئله را به شکل دقیق‌تری مورد بررسی قرار دهیم.
تاثیر هوش مصنوعی بر مراکز داده
استدلال درباره اینکه چرا هوش مصنوعی تقاضا برای مراکز داده را افزایش خواهد داد، به اندازه کافی ساده است: طراحی و استقرار بارهای کاری هوش مصنوعی، نیازمند زیرساخت فناوری اطلاعات قابل توجهی است که در بسیاری موارد، شامل زیرساخت تخصصی مانند سرورهای مجهز به پردازنده‌های گرافیکی (GPU) می‌شود. مراکز داده، آشکارترین زیرساخت در زمینه میزبانی تجهیزات محاسباتی سنگین و گران‌قیمت هستند، زیرا این ملزومات سخت‌افزاری نه تنها به مکانی برای استقرار، بلکه به کنترل‌های امنیتی فیزیکی، سیستم‌های مدیریت انرژی کارآمد، راه‌حل‌های سرمایشی و سایر منابعی که کسب‌وکارها برای محافظت از سرمایه‌گذاری خود در تعامل با زیرساخت هوش مصنوعی به آنها نیاز دارند، وابسته هستند.
بنابراین، همان‌طور که شرکت‌های بیشتری به دنبال ساخت یا استقرار مدل‌های هوش مصنوعی هستند، برای میزبانی سرورهای مورد نیاز خود برای دستیابی به اهدافشان روی مراکز داده حساب باز می‌کنند – حداقل این چیزی است که ما نظاره‌گر هستیم.
آیا هوش مصنوعی واقعا مراکز داده را متحول خواهد کرد؟
همان‌گونه که اشاره کردیم، در سال‌های آینده، قطعا بخش قابل توجهی از توان محاسباتی سرورهای مراکز داده به فعالیت‌های مرتبط با هوش مصنوعی اختصاص پیدا خواهد کرد. حتی در برخی موارد، شرکت‌ها تنها با هدف بهره‌برداری حداکثری از مزایای هوش مصنوعی، اقدام به راه‌اندازی مراکز داده جدید خواهند کرد.
با این حال، این ادعا که هوش مصنوعی به طور کامل این صنعت را زیر و رو کند یا اینکه بارهای کاری مرتبط با هوش مصنوعی نقش تاثیرگذاری به نسبت سایر انواع برنامه‌ها (مانند میزبانی وب) بازی کنند، کمی اغراق‌آمیز است. برای درک بهتر موضوع اجازه دهید به ذکر چهار دلیل در این زمینه بپردازیم که نشان می‌دهند چرا رونق هوش مصنوعی احتمالا تاثیر کم‌تری روی مراکز داده خواهد داشت.
۱. زیرساخت هوش مصنوعی به صورت موقت مورد نیاز است
بسیاری از پروژه‌های هوش مصنوعی به این صورت هستند که شرکت‌ها به صورت دائمی به زیرساخت دائمی در ارتباط با هوش مصنوعی نیاز ندارند. اگر نیاز به آموزش یک مدل داشته باشید، در طول آموزش به قدرت محاسباتی عظیمی احتیاج پیدا خواهید کرد. اما پس از آن، تا زمان آموزش مدل بعدی، دیگر به آن ظرفیت نیازی ندارید.
به همین دلیل، برای اکثر کسب‌وکارهایی که به هوش مصنوعی علاقه‌مند هستند، استفاده از راه‌حل‌های زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) برای تامین نیازهای زیرساخت هوش مصنوعی به جای خرید سرورهای اختصاصی و مستقر کردن آنها در مراکز داده، از لحاظ مالی مقرون به صرفه‌تر است. برخلاف سایر انواع بارهای کاری، هوش مصنوعی به صورت دوره‌ای و مقطعی به زیرساخت عظیم نیاز دارد.
۲. زیرساخت مازاد هوش مصنوعی هم اکنون به وفور در دسترس است
با توجه به وجود ظرفیت ارزان‌قیمت فراوان از سوی ارائه‌دهندگان زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)، خرید زیرساخت هوش مصنوعی و فضای مرکز داده برای میزبانی آن، حتی توجیه‌پذیر هم به نظر نمی‌رسد. به طور مثال، ماشین مجازی نقطه‌ای (spot VM) که با تخفیف‌های هنگفتی نسبت به سرورهای استاندارد رایانش ابری عمومی در دسترس هستند، راهی عالی برای آموزش هوش مصنوعی در اختیار ما قرار می‌دهند. عیب اصلی، راهکار فوق این است که ارائه‌دهنده‌ی رایانش ابری می‌تواند با یک پیام کوتاه، ماشین مجازی را خاموش کند و به طور بالقوه هر بار کاری که روی آن میزبانی می‌شود را مختل کند، با این حال، این مسئله برای آموزش هوش مصنوعی، چندان مسئله‌ساز نیست، زیرا در بسیاری از موارد، آموزش را می‌توان متوقف کرد و روی نمونه‌ی دیگری از سر گرفت.
به طور خلاصه، بعید است که کسب‌وکارها برای پشتیبانی از بارهای کاری هوش مصنوعی، تمایل داشته باشند سرمایه‌گذاری‌های سنگینی روی مراکز داده‌ی اختصاصی انجام دهند، در حالی که می‌توانند به آن چیزی که نیاز دارند از طریق خدمات IaaS موجود و فوق‌العاده ارزان دسترسی داشته باشند.
۳. تعداد کمی از کسب‌وکارها مدل‌های هوش مصنوعی خود را خواهند ساخت
مهم نیست از چه زیرساختی استفاده می‌کنید، توسعه، آموزش و استقرار مدل‌های هوش مصنوعی از ابتدا کار سختی است – آنقدر سخت که به احتمال زیاد تعداد بسیار کمی از شرکت‌ها آن را انجام می‌دهند. اکثر آنها احتمالا خدمات هوش مصنوعی شخص ثالث را از شرکت‌هایی مانند مایکروسافت یا گوگل انتخاب خواهند کرد. این خدمات توسط فروشندگانی ارائه می‌شود که مدل‌های خود را می‌سازند و آموزش می‌دهند، بنابراین مشتریانی که از این مدل‌ها استفاده می‌کنند نیازی به تهیه زیرساخت هوش مصنوعی خود ندارند.
۴. رونق هوش مصنوعی نهایتا فروکش خواهد کرد
در حال حاضر، هوش مصنوعی مولد (generative AI) یک موضوع داغ است و فشار بر شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در راه‌حل‌های هوش مصنوعی را به همراه دارد، اما احتمالا ظرف پنج یا ده سال آینده، استراتژی‌های هوش مصنوعی اکثر کسب و کارها به بلوغ خود می‌رسد و آنها به سمت روندهای فناوری جدید حرکت خواهند کرد.
این موضوع برای مراکز داده به این معنی است که هرگونه افزایش تقاضایی که ناشی از هوش مصنوعی باشد احتمالا موقتی خواهد بود. بنابراین، گسترش ظرفیت مراکز داده به روشی چشمگیر و سنگین، تنها با این هدف که این ظرفیت برای آنها سودآوری زیادی به همراه خواهد داشت، عاقلانه نیست.
کلام آخر
در نهایت، به غیر از شرکت‌هایی که در توسعه‌ی نرم‌افزارهای هوش مصنوعی تخصص دارند، تعداد کمی از کسب‌وکارها دلیل محکمی برای سرمایه‌گذاری در مراکز داده برای پشتیبانی از بارهای کاری هوش مصنوعی دارند. انتظار می‌رود که هیاهوی پیرامون هوش مصنوعی باعث افزایش اندک ظرفیت مراکز داده شود، به خصوص در چند سال آینده. اما تصور نکنید که هوش مصنوعی باعث افزایش چشمگیر تقاضا برای فضای مرکز داده شود – زیرا به احتمال زیاد فضای موجود برای اکثر شرکت‌ها کافی خواهد بود.
نویسنده: حمیدرضا تائبی
