مدیریت مرکز داده چیست؟
برای ارائه خدمات حیاتی فناوری اطلاعات به ذینفعان، سازمان‌ها باید مراکز داده خصوصی خود را عملیاتی، ایمن و پایدار نگه دارند. مدیریت مرکز داده شامل وظایف و ابزارهای مدیریتی لازم برای انجام این کار است. فردی که مسئولیت انجام این وظایف را بر عهده دارد، مدیر مرکز داده (data center manager) نامیده می‌شود.
نقش مدیر مرکز داده چیست؟
مدیر مرکز داده چه به صورت حضور فیزیکی در محل یا از راه دور، مسئولیت تعمیر و نگهداری کلی مرکز داده را بر عهده دارد و کارهایی مثل ارتقای نرم‌افزار و سخت‌افزار، تصمیم‌گیری در مورد آرایش فیزیکی سرورها و اقدامات پیشگیرانه یا واکنشی در برابر هر تهدید یا رویدادهایی که به عملکرد، انطباق و امنیت مرکز داده آسیب می‌رساند را انجام می‌دهد. به‌طور معمول، وظایف یک مدیر مرکز داده موارد زیر را شامل می‌شود:
- انجام کارهای مرتبط با چرخه حیات مثل نصب یا جایگزین کردن تجهیزات قدیمی.
- لزوم توجه به مفاد مندرج در قراردادهای سطح خدمات (SLA).
- حصول اطمینان از اجرای تعهدات قراردادی و مجوزها.
- شناسایی و حل مشکلات مرتبط با اتصال دستگاه‌های محاسباتی لبه به مرکز داده.
- ایمن‌سازی شبکه‌های مرکز داده و اطمینان از وجود سیستم‌ها و فرآیندهای پشتیبان‌گیری.
- نظارت بر کارایی انرژی محیط مرکز داده (به عنوان مثال، روشنایی، سرمایش و غیره).
- مدیریت و تخصیص منابع برای به حداکثر رساندن عملکرد و کاهش هزینه‌ها.
- تعیین چیدمان بهینه سرورها و سازماندهی کابل‌کشی‌ها.
- برنامه‌ریزی برای موارد اضطراری در صورت وقوع بلایای طبیعی یا سایر اتفاقات برنامه‌ریزی نشده
- انجام به‌روزرسانی‌ها و تعمیرات لازم در سیستم‌ها و در عین حال به حداقل رساندن خرابی‌ها و کاهش تاثیرگذاری این مشکلات بر عملیات فناوری اطلاعات و عملکردهای تجاری (این فرآیند به عنوان مدیریت تغییر نیز شناخته می‌شود)
چالش‌های رایج مدیریت مرکز داده
پیچیدگی مدیریت و رهبری
به طور طبیعی، مدیریت دارایی در یک مرکز داده سازمانی پیچیده است. یک مرکز داده اغلب از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای ساخته شده از سوی فروشندگان مختلف به همراه برنامه‌ها و ابزارهای مختلف تشکیل شده است. یک محیط مرکز داده می‌تواند از خدمات ارائه‌دهندگان خدمات ابری عمومی و خصوصی به بهترین شکل استفاده کند تا از مزایای بالقوه هریک به بهترین شکل استفاده کند و به نیازهای کاربران پاسخ دهد. نکته مهمی که باید در این زمینه به آن توجه داشته باشیم این است که هر مولفه سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و به ویژه محیط‌های ابرمحور عمومی شرایط، ضمانت‌ها، رابط کاربری یا مجوزهای مخصوص به خود را دارند. همچنین، هر مولفه مرکز داده دارای فرآیندها و رویه‌های منحصربه‌فردی است که باید هنگام پیاده‌سازی وصله‌ها یا ارتقاها به آن توجه شود. در حالی که پیچیدگی به خودی خود یک چالش است، اما زمینه‌ساز بروز چالش‌های دیگری نیز به شکل مستقیم یا غیر مستقیم می‌شود که هنگام مدیریت یک مرکز داده باید به آن‌ها توجه کرد.
مفاد مندرج در قراردادهای سطح خدمات
به دلیل محیط‌های ترکیبی پیچیده‌ای که بسیاری از مراکز داده بر مبنای آن کار می‌کنند، اطمینان از رعایت همه مفاد مندرج در قراردادهای SLA برای مدیران مرکز داده ضروری است. به طور معمول، SLAها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- در دسترس بودن برنامه‌ها و سرویس‌ها
- نگهداری داده‌ها
- فرآیند بازیابی در کوتاه‌ترین زمان
- آپ‌تایم و در دسترس بودن شبکه
گارانتی‌های قابل پیگیری
مدیران مرکز داده در یک محیط پیچیده برای بررسی اینکه کدام ضمانت‌نامه‌ها منقضی شده‌اند یا هر ضمانت‌نامه چه مباحثی را پوشش می‌دهد، باید وقت کافی اختصاص دهند. بدون مشاهده اطلاعات گارانتی، ممکن است بودجه صرف خرید تجهیزاتی شود که احتمال داشت گزینه بهتری برای آن‌ها وجود داشته باشد.
هزینه‌ها
در ارتباط با مراکز داده خصوصی، کارکنان فناوری اطلاعات باید دقت نظر خاصی به هزینههای مرتبط با مصرف انرژی و به ویژه تجهیزات سرمایشی داشته باشند و بودجه را متناسب با این مسائل تنظیم کنند. توجه داشته باشید که انرژی که تجهیزات سرمایشی از آن استفاده می‌کنند، معمولا هزینههای بدون ارزش افزوده برای سازمان تلقی می‌شوند.
نظارت
بخش عمده‌ای از وقت مدیران مراکز داده صرف نظارت بر عملکرد تجهیزاتی می‌شود که ممکن است بازده خوبی نداشته باشند یا نتوانند به به بارهای محاسباتی پیچیده پاسخ دهند. بنابراین، مدیران مرکز داده باید به دقت با واحدهای مختلف یک سازمان در ارتباط باشند تا برآوردی در ارتباط با نیازمندی‌های آن‌ها به دست آورند تا مرکز داده بتواند عملیات پیچیده را به شکل روان انجام دهد. عدم توجه به این موضوع می‌تواند منجر به بروز شکاف‌های عملکردی یا توزیع ناکارآمد بار کاری میان تجهیزات شود و برنامه‌ریزی ظرفیت (توانایی پاسخگویی به نیازها) را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، زیرا مدیران مراکز داده که به تجهیزات ناهمگون یا قدیمی وابسته هستند، ممکن است معیارهای دقیقی برای ارزیابی عملکرد مرکز داده در پاسخ به نیازهای جاری نداشته باشند.
منابع محدود
مدیران مراکز داده اغلب با محدودیت‌های بودجه، کمبود نیروی انسانی، برق و فضای کافی روبرو هستند. در بسیاری از موارد، آن‌ها از ابزارهای مناسب برای مدیریت موثر این منابع محدود نیز محروم هستند. کمبود منابع می‌تواند مدیریت خدمات را با مشکل مواجه کند و در نتیجه منجر به تاخیر در ارائه منابع فناوری اطلاعاتی شده که شکایت کاربران تجاری و سایر ذینفعان سازمان را به همراه خواهد داشت.
دستیابی به اهداف پایداری
بسیاری از سازمان‌ها در تلاش برای کاهش ردپای کربنی هستند که مراکز داده آن‌ها تولید می‌کند. بنابراین، به دنبال یافتن راه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی مراکز داده و روی آوردن به منابع انرژی پاک هستند. مدیران مراکز داده مسئول اجرای سخت‌افزار و رویه‌هایی هستند که ردپای کربن را کاهش دهند، در حالی که همزمان بر پیچیدگی‌های موجود در مراکز داده و منابع محدود غلبه کنند.
چگونه بر چالش‌های مدیریت مرکز داده غلبه کنیم؟
نرم‌افزار مدیریت زیرساخت مرکز داده (DCIM)
مدیران مراکز داده می‌توانند با استفاده از نرم‌افزار DCIM، وظایف مدیریتی خود را ساده‌سازی کرده و عملکرد فناوری اطلاعات را بهینه کنند. این نرم‌افزار یک پلتفرم مرکزی برای مدیریت، اندازه‌گیری، نظارت و کنترل تمام اجزای مرکز داده به صورت لحظه‌ای در اختیار مدیران قرار می‌دهد تا بتوانند هر چیزی از قطعات داخلی فناوری اطلاعات تا تاسیسات زیرساختی مرکز داده مانند تجهیزات گرمایش، سرمایش و روشنایی را مورد بررسی قرار دهند. با استفاده از راهکار DCIM، مدیران می‌توانند به یک نمای کلی و ساده از کل مرکز داده دست پیدا کنند و درک بهتری از عملکرد زیرساخت فناوری اطلاعات داشته باشند. این راهکار امکان مشاهده و نظارت بر موارد را فراهم می‌کند:
- وضعیت برق و تجهیزات سرمایشی
- زمان ارتقای تجهیزات و نرم‌افزارهای فناوری اطلاعات
- شرایط مجوزها/قراردادها و توافقنامه سطح خدمات (SLA) برای همه مولفه‌های
- وضعیت سلامت و امنیت دستگاه‌ها
- مصرف انرژی و مدیریت آن
- پهنای باند شبکه و ظرفیت سرور
- استفاده از فضای کف
- موقعیت تمام دارایی‌های فیزیکی مرکز داده
علاوه بر این، نرم‌افزار DCIM می‌تواند به مدیران در پذیرش مجازی‌سازی برای ترکیب و مدیریت بهتر منابع فناوری اطلاعات مرکز داده کمک کند. راهکارهای پیشرفته‌تر DCIM حتی قادر به خودکارسازی وظایف و حذف مراحل دستی هستند که این امر موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه مدیران مراکز داده می‌شود.
مرکز داده هم‌مکانی / اشتراکی (Colocation)
مرکز داده هم‌مکانی/اشتراکی، یک راهکار شخص ثالث است که به سازمان‌ها اجازه می‌دهد بر مشکل فضای فیزیکی و مدیریت تاسیسات به منظور استقرار سرورهای اختصاصی و دارایی‌های مرتبط با فناوری اطلاعات غلبه کنند. در حالی که سازمان همچنان مسئول تامین نیروی انسانی و مدیریت مولفه‌های مرکز داده خود است، اما خدمات اشتراکی بار و هزینههای مرتبط با ساخت، راه‌اندازی و نگهداری فضای فیزیکی را کاهش می‌دهد.
راهکارهای سخت‌افزاری، ابر ترکیبی و هوش مصنوعی باهدف پایداری
راهکارهای مبتنی بر سخت‌افزار، ابر ترکیبی و هوش مصنوعی برای کمک به مدیران مراکز داده در دستیابی به اهداف پایدار سازمان و در عین حال بهینه‌سازی عملکرد مرکز داده در دسترس هستند. به عنوان مثال، انتخاب سرور مناسب می‌تواند مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و فضای فیزیکی را تا حد زیادی (در برخی موارد تا ۷۵%) آزاد کند.
مدیریت مرکز داده و مفتاح رایانه افزار
یکی از نکات بسیار مهمی که هنگام طراحی مرکز داده باید به آن دقت کنید، مصرف برق است. سازمان شما ممکن است مشکلی از بابت تامین برق نداشته باشد، اما اصل مهمی که باید به آن دقت کنید این است که بیشتر مراکز داده بر مبنای برق سه فاز کار می‌کنند که استفاده بدون برنامه‌ریزی از آن باعث می‌شود تا هزینه‌ها به شکل تصاعدی افزایش پیدا کند. یک راهکار قدرتمند برای غلبه بر این مشکل، ابر هیبریدی و هوش مصنوعی است که نقش مهمی در ساده‌سازی عملیات، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و افزایش عملکرد دارند و باعث می‌شوند به یک مرکز داده پایدار دست پیدا کنید و در عین حال مطمئن باشید که در بلندمدت بازگشت سرمایه را خواهید داشت.
مفتاح رایانه‌افزار به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ردپای کربن مرکز داده خود را کاهش دهند. یکی از گزینه‌های قدرتمند در این زمینه سرورهای IBM® LinuxONE Rockhopper 4 هستند که می‌توانند در مقایسه با فضای کاری مشابهی که سرورهای x86 به خود اختصاص می‌دهند مصرف انرژی را تا ۷۵ درصد و صرفه‌جویی در مصرف فضا را تا ۶۷ درصد کاهش دهند. ما در مفتاح رایانه قادر هستیم علاوه بر تامین تجهیزات زیرساختی قدرتمند، به شما در زمینه کاهش ردپای گازهای گلخانه‌ای، انتخاب تجهیزات مناسب برای مرکز داده و تامین ماژول‌های محاسباتی پیشرفته کمک کنیم. واقعیت این است که شما بر مبنای یک مرکز داده کارآمد، زیرساخت یکپارچه و بهینه‌سازی شده می‌توانید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید و ردپای کربن زیرساخت خود را کاهش دهید.
نویسنده: حمیدرضا تائبی
