توجه معماران دیتاسنترها به هوش مصنوعی
مراکز داده، نقش مهمی در تغییرات بزرگ و تاثیرگذار بر دنیای فناوری، تحولات اقتصادی و زندگی ما دارند. بهطوریکه زیرساختی قدرتمند در اختیار ما قرار میدهند تا بتوانیم جهان بهتری بسازیم و از مزایای اتصال فراگیر و تصمیمات دادهمحور بهرهمند شویم. با اینحال، تقاضای فزاینده برای انرژی، تغییرات شدید جوی و آگاهی اجتماعی در خصوص تغییرات اقلیمی، باعث شدهاند تا مراکز داده در آستانه تغییرات بزرگی باشند. ارزیابی و بررسی این تغییرات محوری در سال 1403، باعث میشوند تا تصمیمات هوشمندانه و آیندهنگرانه اتخاذ کنیم و به جامعه نشان دهیم، مواردی مثل تغییرات زیست محیطی اهمیت زیادی برای ما دارند. بر مبنای یک طراحی هوشمندانه مبتنی بر راهحلهای انرژی پاک، مراکز داده کمک میکنند با سرعت بیشتری در مسیر پیشرفت و تحول دیجیتال به روشی قابل اعتماد و پایدارتر حرکت کنیم. با نگاهی به چشماندازهای پیشرو، در این مطلب، برخی از روندها و پیشبینیهای کلیدی در ارتباط با مراکز داده را مورد بررسی قرار میدهیم که انتظار داریم در سال 1403 و پس از آن، شاهد آنها باشیم.
شماره ۱: بار کاری هوش مصنوعی همچنان روبهافزایش خواهد بود
یکی از تحول آفرینترین روندهای مراکز داده در سال 1403، رشد سریع پذیرش هوش مصنوعی است. با گسترش قابلیتهای هوش مصنوعی، موارد استفاده این فناوری در همه صنایع به سرعت روبهافزایش مییابد. شبکههای عصبی پیشرفته نوید انقلابی بزرگ از تولید گرفته تا مراقبتهای بهداشتی را میدهند، اما این نوآوریها هزینهبر هستند. به بیان دقیقتر، مدلهای پیچیده هوش مصنوعی به دادههای گسترده و توان محاسباتی بالا نیاز دارند.
موسسه تحقیقاتی IDC تخمین زده است که مصرف دادهها سالانه 20 درصد رشد میکند که باعث افزایش قابل توجه بار کاری میشود که مراکز داده تجربه خواهند کرد. این رشد تصاعدی، چالش بزرگی به وجود میآورد و ممکن است باعث مصرف بی سابقه انرژی، محدودیتهای زیرساختی و تنگناهای محاسباتی شود. این در حالی است که سرمایهگذاری بر روی سختافزارهای تخصصی هوش مصنوعی بسیار مهم است، بهطوری که سازمانها مجبور به ارتقا توان محاسباتی، توزیع بهتر نیروی الکتریسیته، سرمایش بیشتر و استفاده کارآمدتر از فضا خواهند بود تا زیرساختهای موجود بهترین عملکرد را ارائه دهند.
مهمتر از همه، تامین انرژی پاک برای محاسبات هوش مصنوعی بهشکل قابل تامل، به یک ضرورت تبدیل شده است، بهطوری که شاهد عقد قراردادهای خرید برق شرکتی (PPA) مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر توسط ارائهدهندگان بزرگ خدمات زیرساختی هستیم. به طور مثال، غولهای بزرگ دنیای فناوری مثل مایکروسافت متعهد شدهاند در مسیر کربن منفی و خنثی گام بردارند. برخی دیگر، به سراغ راهحلهای توزیع برق از طریق پنلهای خورشیدی رفتهاند. با این حال، ماهیت متناوب انرژیهای تجدیدپذیر به فناوریهای بیشتر و دقیقتری نیاز دارد تا بتواند به عنوان یک منبع تغذیه پایدار و قابل اعتماد مورد استفاده قرار گیرد.
راهحلهایی مانند پیلهای سوختی اکسید جامد (SOFC) میتوانند برق پایداری را ارائه کنند. این پیلها بدون سوزاندن سوختهای مضر برای لایه اوزن، انرژی را در قالب تغییرات الکتروشیمیایی به الکتریسیته، در اختیار ما قرار میدهند تا میزان آلایندههای گازهای گلخانهای به میزان کمی برسد. بر همین اساس به عنوان یک گزینه کارآمد و انعطافپذیر شناخته میشوند. یکپارچه کردن سیستمهای SOFC با ریزشبکهها به مراکز داده اجازه میدهد تا خدمترسانی تمام وقت را حتی زمانی که شبکه اولیه با پیک بار روبرو است، ارائه دهند. چنین معماریهای انعطافپذیر و کمتر مضر میتوانند برای پیشبرد پیشرفت تحقیقات در حوزه هوش مصنوعی و در عین حال به حداقل رساندن آسیبهای محیطی مفید باشند.
شماره ۲: مراکز داده سیار و منابع انرژی توزیع شده
روند دیگری که در حال رخنمایی است، تغییر به سمت زیرساخت مرکز داده توزیع شده است. در حالی که مراکز داده ابری فرا-مقیاس در صدر اخبار قرار دارند، بسیاری از سازمانها به طراحیهای غیرمتمرکز روی آوردهاند.
شرکتها همچنان به مقوله امنیت، تاخیر کم و کنترل دادههای حساس مراکز داده درون سازمانی اهمیت میدهند. در سویی دیگر، محاسبات لبه به کاربران اجازه میدهند به مراکز داده منطقهای کوچکتر به شکل راحتتری دسترسی داشته باشند و از مزایای پردازش محلی بهرهمند شوند. این روندی است که به سرعت در حال گسترش است. همچنین، نسل پنجم شبکههای ارتباطی و اینترنت اشیا (IoT) تقاضا برای پردازش دادهها در لبه و بهشکل بلادرنگ را افزایش دادهاند.
مراکز داده ماژولار که از طریق کانتینرهای سیار، تعریف و پیادهسازی میشوند، ظرفیت محاسباتی موردنیاز کاربران را در ابعادی مناسب و مطابق با نیازهایشان در اختیارشان قرار میدهند. این مدل توزیعشده محدودیتهای تسهیلات متمرکز عظیم، از جمله زمانهای طولانی، تاخیر زیاد و محدودیتهای فیزیکی را برطرف میکند. همچنین، قابلیت اطمینان را از طریق افزونگی جغرافیایی افزایش میدهد. طراحیهای محلی به مراکز داده اجازه میدهند تا مقررات شبکه توزیع برق منطقهای را رعایت کنند و در عین حال خدمات پایداری در اختیار کاربران قرار دهند.
برای به حداکثر رساندن مزایای معماری توزیع شده، منابع انرژی نیز باید ماهیت غیرمتمرکزی داشته باشند. پنلهای خورشیدی قابل نصب روی پشت بام اجازه میدهند به برق اضافی و سازگار با محیط زیست دسترسی داشته باشیم و بتوانیم از باتریهای مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر و پاک شب هنگام استفاده کنیم و به نیازهای کاربران در پیک مصرف پاسخ دهیم. این باتریها با کمترین میزان آلایندگی اجازه میدهند مراکز داده توزیع شده به شکل تمام وقت کار کنند.
همچنین، سیستمهای SOFC میتوانند برق اولیه برای راهاندازی مراکز داده توزیع شده را تامین کنند. معماری ماژولار آنها با هر مکانی سازگار است. این پیلهای سوختی داخل کشور تولید میشوند و امکان استقرار سریعتر زیرساختهای خدماتی را فراهم میکنند، از اینرو نقش کلیدی در اکوسیستم مرکز داده توزیع شده و غیرمتمرکز دارند.
شماره ۳: راههای موثرتری برای دستیابی به انرژیهای پاکتر
روند کلیدی دیگری که شاهد آن خواهیم بود، بلوغ فناوریهای ذخیرهسازی و منابع انرژی پاکتر است. سازمانها به شکل کم سابقهای به دنبال ذخیرهسازی انرژی از طریق انرژیهای تجدیدپذیر مانند باد و خورشید هستند تا بتوانند هزینههای جانبی را کاهش دهند. این موضوع باعث شده تا ذخیرهسازی در مقیاس بزرگ به عصر جدیدی وارد شود که مبتنی بر هیدروژن سبز است که راهکاری مطمئن برای دسترسی به انرژیهای تجدیدپذیر اضافی در اختیار ما قرار میدهد.
این فناوریها میتوانند فرآیند تبدیل انرژی پاک متناوب به برق 24 ساعته و بدون کربن را انجام دهند. این فناوریها هنگامی که همراه با پیلهای سوختی انعطافپذیر ترکیب شوند، به مراکز داده اجازه میدهند از انرژی با کمترین میزان انتشار گاز گلخانهای استفاده کنند. به طور مثال، قابلیتهای واکنش سریع پیلهای سوختی، میتواند فرکانس را برای تثبیت شبکههایی با نفوذ انرژیهای تجدیدپذیر بالا تنظیم کند. راندمان بالایی که این پیلها ارائه میدهند باعث شده تا به کاندیدای مناسبی برای استفاده از سوخت هیدروژن سبز یا بیوگاز تبدیل شود. سیستمهای مبتنی بر پیلهای سوختی را میتوان در محل با باتریهای دیگر یکپارچه کرد و به مراکز داده اجازه داد در صورت وقوع قطعی، بازهم قادر به خدمترسانی باشند و بدون وقفه کار کنند.
این حرکت به سمت انرژیهای پاک و متعادل، باهدف دستیابی به راندمان بالا برای مراکز داده، باعث خواهد شد تا شرکتها بتوانند به نیازهای روبهرشد کاربران پاسخ دهند و از سویی دیگر به درخواستهای دولتها مبنی بر کاهش مصرف برق مراکز داده پاسخ دهند. علاوه بر افزایش بار کاری هوش مصنوعی، تغییرات آب و هوا شتاب بیشتری به خود گرفته که ما را مجبور کرده از انرژیهایی که کربن کمتری تولید میکنند، استفاده کنیم. پیلهای سوختی راهحلی اثبات شده برای تامین برق مقرون به صرفه، قابل اعتماد، انعطافپذیر و پاک در اختیار معماران مرکز داده قرار میدهند.
شتاب بخشیدن به آینده دیجیتال
مراکز داده کانون انقلاب دیجیتال هستند و زندگی را در سال 1403 و پس از آن متحول میکنند و نقش محوری در پاسخگویی به نیازهای ما خواهند داشت. از آنجایی که هوش مصنوعی، تمرکززدایی و فناوریهای پاک، چشمانداز مرکز داده را دستخوش تغییر میکنند، سازگاری و نوآوری رمز موفقیت در این زمینه است.
در آینده نزدیک، شرکتهایی که راهحلهای انرژی پاک توزیعشده، قابل استقرار سریع و انعطافپذیر را ارائه میکنند، شرکای حیاتی مراکز دادهای هستند که خواهان این انتقال پیچیده هستند. با اعمال تغییرات مهم در زیرساختهای تامین انرژی و باهدف پاسخگویی به تغییرات پیشرو میتوانیم مسیر تحول دیجیتال را سریعتر پیموده و در عین حال اثرات زیست محیطی را به حداقل برسانیم.
آینده دیجیتال متکی به مراکز دادهای است که به برق پاک ۲۴ ساعته دسترسی دارند. با برنامهریزی استراتژیک، همکاری شفاف و فناوریهای مدرن مانند پیلهای سوختی، مراکز داده به عنوان پایهای که پیشرفت دیجیتالی جامعه را تضمین میکنند در مسیر درست قرار خواهند داشت.
نویسنده: حمیدرضا تائبی