خدمات شبکه
خدمات شبکه مانع از بروز مشکلات جدی و متوقف شدن فعالیت‌های کاری می‌شوند. در ادامه با مفاهیم و خدمات شبکه بیشتر آشنا می‌شوید.
آشنایی با خدمات شبکه و انواع آن
در دنیای امروز، شبکه‌ها یکی از بخش‌های سازمان‌ها هستند و بدون وجود آن‌ها، انجام برخی از کارها وجود ندارد. شبکه‌ها با هدف استفاده بهینه از منابع و اشتراک‌گذاری اطلاعات پیاده‌سازی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور ساده، شبکه کامپیوتری مجموعه‌ای از دو یا چند کامپیوتر و دستگاه‌های مخابراتی است که به هم متصل شده‌اند تا اطلاعات و منابع را به اشتراک بگذارند. این اتصال می‌تواند از طریق سیم یا به صورت بی‌سیم باشد. در هر دو حالت، شبکه‌ها چند قابلیت مهم در اختیار ما قرار می‌دهند، اجازه می‌دهند از منابعی مانند پرینترها، اسکنرها، فضای ذخیره‌سازی و نرم‌افزارها به طور مشترک استفاده کنیم، به اطلاعات ذخیره‌شده در سایر کامپیوترهای شبکه بر مبنای نوع توپولوژی مورد استفاده دسترسی داشته باشیم، از طریق ایمیل، پیام‌رسان فوری، ویدئو کنفرانس و غیره با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم، بازی‌های آنلاین انجام دهیم و در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنیم.
شبکه‌های کامپیوتری می‌توانند به صورت محلی (LAN) یا گسترده (WAN) پیاده‌سازی شوند. به‌طور معمول، شبکه‌های محلی برای اتصال دستگاه‌ها در یک محدوده محلی مانند یک ساختمان یا یک شبکه دفتری استفاده می‌شوند. این شبکه‌ها می‌توانند از طریق کابل‌های اترنت یا فناوری‌های بی‌سیم مانند وای‌فای ارتباط بین دستگاه‌ها را برقرار کنند. فرآیند اتصال شبکه‌های گسترده از طریق شبکه‌های عمومی مانند اینترنت، شبکه‌های تلفن همراه یا شبکه‌های خصوصی و بر مبنای فناوری‌های ارتباطی مانند خطوط تلفن، کابل کواکسیال، فیبر نوری و سایر فناوری‌های ارتباطی انجام می‌شود. نکته مهمی که باید در این زمینه به آن اشاره داشته باشیم این است که شبکه‌های کامپیوتری به شکل‌های مختلف مثل توپولوژی ستاره، حلقه، درختی و مش پیاده‌سازی می‌شوند. همچنین، شبکه‌ها می‌توانند به صورت متمرکز یا توزیع شده باشند و از پروتکل‌های مختلفی مثل اترنت، TCP/IP و غیره برای تبادل اطلاعات استفاده کنند.
شبکه‌های کامپیوتری در دنیای تجارت نقش بسیار حیاتی و حائز اهمیتی دارند. آن‌ها امکان برقراری ارتباط و ارسال اطلاعات به شکل سریع و موثر را بین واحدهای درون سازمانی و شرکت‌های مختلف برقرار می‌کنند و نقش مهمی در بهبود عملکرد شرکت دارند. با این توصیف باید بگوییم که شبکه‌های کامپیوتری به شرکت‌ها اجازه می‌دهند تا اطلاعات و داده‌ها را با سرعت و با امنیت بالا انتقال دهند و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها را به همراه داشته باشند. همچنین، به شرکت‌ها اجازه می‌دهند به راحتی اطلاعات مربوط به موجودی، فروش، مالیات، مشتریان و سایر جنبه‌های تجاری را به صورت لحظه‌ای مدیریت کنند. البته، دستیابی به یک چنین مزایای درخشانی در صورتی امکان‌پذیر است که شبکه‌های سازمانی به شکل اصولی پیاده‌سازی شده باشند.
راه‌اندازی غیراصولی یک شبکه کامپیوتری می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی و پیچیده‌ای شود که اولین مورد طراحی غیر متعادل است، به این صورت که فرآیند توزیع و تخصیص منابع شبکه به شکل اشتباهی انجام شود. این مسئله ممکن است به دلیل پیکربندی اشتباه سخت‌افزارهایی مثل سرورها، روترها و سوئیچ‌ها به وجود آید که توزیع ناهمگون منابع و در نتیجه عملکرد ضعیف شبکه را به وجود می‌آورند. مورد بعد امنیت متزلزل است. راه‌اندازی غیراصولی شبکه ممکن است به نقص‌های امنیتی و آسیب‌پذیری‌ها منجر شود که از مهم‌ترین آن‌ها باید به پیکربندی اشتباه خط‌مشی‌های امنیتی فایروال، عدم استفاده از رمزنگاری قوی برای حساب‌های کاربری، عدم به‌روزرسانی سیستم‌عامل‌ها و نرم‌افزارها و موارد مشابه اشاره کرد که مخاطرات امنیتی را افزایش می‌دهند. مورد بعد، اشتباه در محاسبه و ارزیابی ملزومات زیرساختی است که نقش مهمی در افت کیفیت سیگنال‌ها و افزایش نرخ از دست رفتن بسته‌ها دارد.
یکی از مشکلات رایج در این زمینه، به کارگیری کابل‌های ضعیف یا نصب نادرست آن‌ها، به کارگیری سوئیچ‌هایی که ظرفیت سوییچینگ کافی ندارند یا استفاده از روترهایی است که برای کاربردهای پیشرفته طراحی نشده‌اند، اما در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در تمامی این موارد، شاهد تاخیر زیاد در شبکه و کاهش سرعت ارسال بسته‌ها هستیم. ترکیب این عوامل باعث می‌شوند تا فرآیند مدیریت بر شبکه سخت شود و متاسفانه در برخی موارد کارشناسان علاقه چندانی به مدیریت شبکه نداشته باشند. به طور کلی، فرآیند پیاده‌سازی و اجرای یک شبکه کامپیوتری نیازمند دانش و تخصص است. عدم به کارگیری متخصصان مجرب در این زمینه، مدیریت و پیکربندی شبکه‌ها را سخت می‌کند و مقیاس‌پذیری شبکه را نیز با مشکل همراه می‌کند.
اهمیت استفاده از انواع خدمات شبکه
خدمات پشتیبانی شبکه شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و اقداماتی است که به منظور حفظ عملکرد و عملیات صحیح شبکه در یک سازمان ارائه می‌شود. این خدمات شامل نگهداری و مدیریت سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای شبکه، رفع خطاها و اشکالات، پشتیبانی فنی، نظارت و مانیتورینگ شبکه، مدیریت تغییرات و به‌روزرسانی‌ها، پشتیبانی از کاربران و مدیران شبکه، مدیریت امنیت شبکه و راه‌اندازی و پیکربندی تجهیزات شبکه است. خدمات پشتیبانی شبکه به تضمین عملکرد مطلوب، بهبود امنیت، جلوگیری از بروز وقفه‌ها و اختلالات، مدیریت بهینه منابع و رفع مشکلات فنی کمک می‌کنند. این خدمات از اهمیت بسیاری برخوردارند، زیرا به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا شبکه خود را به‌صورت مداوم و با کیفیت بالا در حالت عملیاتی نگه‌دارند و در صورت بروز مشکلات، به طور سریع واکنش نشان دهند و آن‌ها را رفع کنند.
آشنایی با انواع خدمات شبکه
امروزه، شرکت‌های فعال در زمینه ارائه طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های کامپیوتری، خدمات و پشتیبانی فنی نیز ارائه می‌دهند تا مشتریان بتوانند از ابتدا تا انتهای فرآیند پیاده‌سازی یک شبکه را به یک شرکت واگذار کنند. برخی از خدمات مهمی که توسط شرکت‌های فعال در این زمینه ارائه می‌شوند به شرح زیر هستند:
۲. خدمات پسیو شبکه
مشاوره خدمات پسیو شبکه به سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک می‌کند در طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی شبکه، بهترین محصولات و تجهیزات را انتخاب کنند. خدمات پسیو شبکه مواردی مثل انتخاب کابل‌ها و کابل‌کشی، انتخاب تجهیزات زیرساختی و نصب آن‌ها، راه‌اندازی سوئیچ‌ها و روترها، نصب رک‌های شبکه، خرید و استقرار تجهیزاتی مثل فایروال‌ها و سرورهای شبکه، آزمون و تست عملکرد شبکه و مستندسازی زیرساخت‌های شبکه است. مشاوران با توجه به نیازها و الزامات مشتریان به آن‌ها پیشنهاد می‌دهند چه تجهیزات و فناوری‌هایی مناسب برای خرید، نصب و راه‌اندازی شبکه است. آن‌ها با توجه به مواردی مثل محاسبه و ارزیابی پهنای باند، امنیت موردنیاز، محیط فیزیکی و موارد مشابه، بهترین راهکار برای پیاده‌سازی شبکه را پیشنهاد می‌دهند. همچنین، در بحث پسیو شبکه می‌توانند در طراحی نقشه کابل‌کشی، تهیه نقشه‌های زیرساخت شبکه، استفاده از استانداردهای صنعتی، مدیریت تغییرات و برنامه‌ریزی مناسب برای نصب و توسعه شبکه کمک کنند. برخی از مهم‌ترین خدماتی که شرکت‌های مربوطه در این خصوص ارائه می‌دهند به شرح زیر است:
- طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های مختلف، با توجه به نیازهای سازمان.
- طراحی و پیاده سازی اتاق مانیتورینگ و اتاق سرور
- نصب پنل‌های توزیع برق و کابل‌کشی شبکه
- راه اندازی خطوط تلفن در صورت نیاز و اجرای کابل کشی های مربوط به تلفن
- نصب تجهیزات سخت افزاری مثل روتر ، سوئیچ شبکه و…
- نصب دوربین های مداربسته و تجهیزات امنیتی و سیستم های مربوط به مانیتورینگ و یا تشخیص هویت
- نصب سامانه‌های اطفا حریق با هدف افزایش امنیت اتاق سرور
- نصب سیستم تهویه مناسب و سیستم های گرمایشی و سرمایشی
- و….
بنابراین، باید بگوییم نصب هرگونه تجهیزات سخت افزاری خدمات پسیو شبکه گفته می‌شود.
۳. خدمات اکتیو شبکه
خدمات اکتیو شبکه شامل فعالیت‌ها و خدماتی است که برای مدیریت و پشتیبانی از تجهیزات و نرم‌افزارهای فعال در شبکه‌های کامپیوتری ارائه می‌شود. این خدمات شامل مدیریت و پیکربندی تجهیزات شبکه، پیکربندی سوئیچ‌ها و روترها، پیکربندی و مدیریت فایروال‌ها، مدیریت ترافیک شبکه، نظارت و مانیتورینگ شبکه، مدیریت امنیت شبکه و مدیریت شبکه بی‌سیم می‌باشد. مشاوران در این زمینه به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فرآیند بهینه‌سازی عملکرد شبکه را به شکل بهتری انجام دهند و مطمئن باشند که تجهیزات زیرساختی به بهترین شکل به نیازهای آن‌ها پاسخ می‌دهد. برخی از مهم‌ترین خدمات نرم‌افزاری و سرویس‌های شبکه به شرح زیر هستند:
نصب و راه اندازی سیستم عامل سرور و پیکربندی آن
پیکربندی و راه اندازی تجهیزاتی مانند روتر، سوئیچ و …
نصب و راه اندازی سرویس های ضروری و مهم شبکه مانند سرویس های DNS، Active Directory، DHCP و سایر سرویس‌هایی که شبکه به آن ها نیاز دارد.
نصب نرم افزارها و برنامه هایی که برای کنترل و مدیریت شبکه یا برای مانیتورینگ شبکه مورد نیاز است.
اجرای اتوماسیون های اداری
نصب نرم افزارهای اساسی برای حفظ امنیت داده ها، مثل نرم افزارهای مربوط به پشتیبان گیری
نصب نرم افزارهای امنیتی و فایروال ها
نصب نرم افزارهای حسابداری و مالی
نصب نرم افزارهای ارتباطی آنلاین همچون زوم (Zoom)
و …
۴. خدمات مربوط به پشتیبانی نرم افزاری شبکه
پشتیبانی نرم‌افزاری شبکه به مجموعه اقداماتی اشاره دارد که تمرکزش بر استمرار عملکرد شبکه قرار دارد، به طوری که شبکه در گذر زمان بدون افت عملکرد بهترین خدمات را ارائه دهد. همان‌گونه که از نامش پیدا است، پشتیبانی نرم‌افزاری شبکه بر بهبود عملکرد بخش اکتیو شبکه متمرکز است. در واقع این دسته از خدمات، شامل نگهداری و پشتیبانی از اطلاعات و داده‌ها یا نرم‌افزارهایی است که در شبکه نصب شده‌اند. یکی از مهم‌ترین خدمات پشتیبانی، بکاپ گرفتن از داده‌های شبکه است. به این ترتیب مانع از بروز مشکل حذف ناخواسته اطلاعات و داده‌های مهم و ارزشمند سازمان می‌شود. بخشی از مهم‌ترین خدمات پشتیبانی نرم‌افزاری شبکه به شرح زیر هستند:
به‌روزرسانی سیستم عامل‌های سرور
ارتقای نرم‌افزارهایی که قبلا نصب شده‌اند
شناسایی مشکل نرم‌افزارها و تلاش برای برطرف نمودن خطاهای سیستم
کنترل و نظارت بر عملکرد سیستم‌های امنیتی و تامین ایمن
و …
۵. خدمات مربوط به پشتیبانی سخت افزاری شبکه
این دسته از خدمات شبکه در رابطه با نگهداری و پشتیبانی از تجهیزات سخت‌افزاری و کنترل و رفع عیب خدمات پسیو شبکه است. در واقع این دسته از خدمات برای جلوگیری از خرابی تجهیزات شبکه و رفع ایرادات به وجود آمده در سخت‌افزار شبکه ارائه می‌شوند. خدمات شبکه مانع از بروز مشکلات جدی و متوقف شدن فعالیت‌های تجاری می‌شوند. برخی از خدمات پشتیبانی سخت‌افزاری به شرح زیر هستند:
- کنترل و بررسی تجهیزات شبکه به صورت مرتب و در بازه‌های زمانی مشخص
- ارتقای سخت‌افزارها و تجهیزات شبکه در صورت لزوم
- برطرف کردن و تعمیر ایرادات و خرابی‌های تجهیزات
- پشتیبانی و بازدید از تجهیزات مهم شبکه مثل سوئیچ‌ها و روترها
- بررسی مرتب کابل‌ها و اتصالات شبکه
- و …
با توجه به نکاتی که اشاره کردیم باید بگوییم که خدمات تضمین می‌دهند شبکه‌ای اصولی و مطمئن با عملکردی منحصر به‌فرد در اختیار خواهید داشت.
