AMD Ryzen 9 9900x
اگر اخبار دنیای فناوری را دنبال کرده باشید از این نکته اطلاع دارید که ای‌ام‌دی، چندی قبل، پردازنده‌های دسکتاپ جدید AMD Ryzen 9 9900X که مبتنی بر معماری Zen 5 هستند را معرفی کرد که یک پله پایین‌تر از پرچمدار 9950X قرار دارند. ای‌ام‌دی 27 مردادماه 1403 با معرفی دو مدل Ryzen 9 با هسته‌های زیاد، تنوع محصولات سری پردازنده‌های رومیزی Granite Ridge Ryzen 9000 را بیشتر کرد. این شرکت، هفته گذشته معماری Zen 5 را در پلتفرم دسکتاپ با مدل‌های میان‌رده Ryzen 5 9600X و 9700X رونمایی کرد تا نشان داد هدفش، بازار کامپیوترهای رومیزی، گیمرها و افرادی است که علاقه‌مند به انجام کارهای سنگین چند رشته‌ای هستند، بدون آن‌که زمان زیادی را صرف انجام کارها کنند.
سری Ryzen 9 تعداد هسته‌های بالایی مانند پیکربندی 12 هسته‌ای/24 رشته‌ای Ryzen 9 9900X یا 16 هسته‌ای/32 رشته‌ای دارد، بدون اینکه سرعت کلاک را با مشکل جدی روبرو کند. بنابراین می‌توانید کارهای پردازشی سنگین را بدون مشکل با پردازنده فوق انجام دهید. این چیزی است که پردازنده‌های ایستگاه کاری و HEDT معمولا از آن صرف‌نظر می‌کنند، زیرا تعداد هسته‌های بالای آن‌ها با کلاک‌های پایین‌تر و عملکرد پایین‌تر نسبت به پردازنده‌های سری Ryzen 9 همراه است.
Ryzen 9 9900X جانشین پردازنده‌های 12 هسته‌ای قبلی AMD مثل 7900X، 5900X و 3900X است. این پردازنده به عنوان نقطه تعادل بین 9700X هشت هسته‌ای و پرچمدار 16 هسته‌ای 9950X در نظر گرفته می‌شود که تعادل خوبی را میان قیمت و عملکرد ارائه می‌دهد و به واسطه ریسمان‌های محاسباتی کارآمدی که ارائه می‌دهد به کاربران اجازه می‌دهد فعالیت‌های روزانه را بدون مشکل انجام دهند.
9900X شبیه به دیگر مدل‌های سری Ryzen 9000 Granite Ridge یک پردازنده مبتنی بر چیپلت است، که هسته‌های CPU را در قالب معماری مجتمع هشت هسته‌ای CCD ارائه می‌دهد. 9700X یکی از مدل‌ها است، 9950X دو عدد دارد و 9900X نیز به همین ترتیب، اما به عنوان یک قطعه 12 هسته‌ای، دو هسته در هر CCD غیرفعال شده است بدون اینکه بر اندازه کش 32 مگابایتی L3 تاثیر بگذارد. بنابراین، در واقع دو برابر قدرت محاسباتی Ryzen 5 9600X را دارد و با سرعت کلاک کمی بالاتر نیز قابل استفاده است.
منطق به ما می‌گوید ای‌ام‌دی می‌توانست 9900X را با فعال کردن همه 8 هسته روی یک CCD و فقط 4 هسته روی دیگری (8+4) تولید کند، اما چنین تراشه نامتقارنی می‌تواند مشکلات برنامه‌ریزی بین دو CCD را به وجود آورد. در هر صورت، بررسی‌های ما از 7900X و 5900X نشان می‌دهد که پیکربندی دو CCD به صورت 6+6 هسته‌ای به هیچ وجه برای انجام کارهای محاسباتی سنگین نامطلوب نیست، البته 2 تا 3 درصد کندتر از مدل‌های کامل 8 هسته‌ای است.
معماری میکرو Zen 5 شرکت AMD تقریبا تمام اجزای اصلی هسته را نسبت به Zen 4 بازطراحی کرده است، با تمرکز ویژه بر مجموعه دستورالعمل‌های محاسباتی. این هسته دارای یک مسیر داده نقطه شناور 512 بیتی واقعی برای اجرای کارهای محاسباتی 512 بیتی SIMD است که از مجموعه دستورالعمل‌هایی مانند AVX-512، VNNI و غیره استفاده می‌کنند که در نقطه مقابل معماری Zen 4 قرار دارد که از یک مسیر داده 256 بیتی پمپ شده دوگانه برای اجرای مجموعه دستورالعمل‌ها استفاده می‌کند،
ای‌ام‌دی، CCD را بر مبنای فرآیند نانومتری N4P شرکتTSMC ساخته است که کاهش مصرف انرژی در سطح گره به میزان 22 درصد نسبت به گره 5 نانومتری N5 دارد. لازم به توضیح است که این شرکت پیش‌تر CCDهای Zen 4 خود را بر مبنای معماری مذکور طراحی و روانه بازار کرده بود. به بیان ساده‌تر، ای‌ام‌دی به دنبال آن است تا ترکیبی از افزایش بهره‌وری انرژی و IPC را به دست آورده و بیشترین هسته ممکن را در اختیار کاربران قرار دهد. Ryzen 9 9900X با TDP برابر با 120 وات عرضه می‌شود که مصرف آن کمتر از 170 وات نسل قبلی یعنی 7900X است. این مورد و TDP برابر با 65 واتی که AMD برای 9700X در نظر گرفته، گواهی بر پالایش معماری گره N4P نسبت به N5 است.
ای‌ام‌دی برای پردازنده AMD Ryzen 9 9900x فرکانس پایه 4.40 گیگاهرتز را در نظر گرفته است که بالاترین در این سری است (حتی بالاتر از 4.30 گیگاهرتز 9950X و 3.80 گیگاهرتز 9700X). بد نیست بدانید که شما این سرعت‌های کلاک را با پردازنده‌های ایستگاه کاری با تعداد هسته بالا دریافت نخواهید کرد، به همین دلیل است که ای‌ام‌دی این تراشه‌ها را برای بازار دسکتاپ مهم می‌داند – این تراشه‌ها کارهای چند رشته‌ای را به شکل روان انجام می‌دهند، در حالی که در انجام کارهای سنگین عملکرد عالی دارند. این شرکت قیمت 9900X را 500 دلار تعیین کرده است که 50 دلار کمتر از قیمت عرضه 7900X است. در جدول زیر، مشخصات فنی پردازنده‌های مختلف اینتل و ای‌ام‌دی را مشاهده می‌کنید. همان‌گونه که قابل مشاهده است، ای‌ام‌دی در زمینه ساخت پردازنده‌هایی با لیتوگرافی زیر 5 نانومتر عملکرد بهتری نسبت به اینتل دارد.
| Cores / | Base | Max. | L3 | TDP | Architecture | Process | Socket | |
Intel Core i5 | |||||||||
Core i5-12400F | $150 | 6 / 12 | 2.5 GHz | 4.4 GHz | 18 MB | 65 W | Alder Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i5-13400F | $170 | 6+4 / 16 | 2.5 / 1.8 GHz | 4.6 / 3.3 GHz | 20 MB | 65 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i5-12600K | $245 | 6+4 / 16 | 3.7 / 2.8 GHz | 4.9 / 3.6 GHz | 20 MB | 125 W | Alder Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i5-13600K | $240 | 6+8 / 20 | 3.5 / 2.6 GHz | 5.1 / 3.9 GHz | 24 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i5-14600K | $300 | 6+8 / 20 | 3.5 / 2.6 GHz | 5.3 / 4.0 GHz | 24 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
AMD Ryzen 5 | |||||||||
Ryzen 5 8500G | $160 | 6 / 12 | 3.5 GHz | 5.0 GHz | 16 MB | 65 W | Phoenix 2 | 4 nm | AM5 |
Ryzen 5 5600X | $135 | 6 / 12 | 3.7 GHz | 4.6 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 5 7600 | $185 | 6 / 12 | 3.8 GHz | 5.1 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 5 7600X | $195 | 6 / 12 | 4.7 GHz | 5.3 GHz | 32 MB | 105 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 5 9600X | $280 | 6 / 12 | 3.9 GHz | 5.4 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 5 | 4 nm | AM5 |
Intel Core i7 | |||||||||
Core i7-12700K | $315 | 8+4 / 20 | 3.6 / 2.7 GHz | 5.0 / 3.8 GHz | 25 MB | 125 W | Alder Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i7-13700K | $320 | 8+8 / 24 | 3.4 / 2.5 GHz | 5.4 / 4.2 GHz | 30 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i7-14700K | $380 | 8+12 / 28 | 3.4 / 2.5 GHz | 5.6 / 4.3 GHz | 33 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
AMD Ryzen 7 | |||||||||
Ryzen 7 5700G | $160 | 8 / 16 | 3.8 GHz | 4.6 GHz | 16 MB | 65 W | Zen 3 + Vega | 7 nm | AM4 |
Ryzen 7 5700X | $160 | 8 / 16 | 3.4 GHz | 4.6 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 7 7700 | $280 | 8 / 16 | 3.8 GHz | 5.3 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 7 7700X | $290 | 8 / 16 | 4.5 GHz | 5.4 GHz | 32 MB | 105 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 7 9700X | $360 | 8 / 16 | 3.8 GHz | 5.5 GHz | 32 MB | 65 W | Zen 5 | 4 nm | AM5 |
Ryzen 7 5800X | $175 | 8 / 16 | 3.8 GHz | 4.7 GHz | 32 MB | 105 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 7 5800X3D | $340 | 8 / 16 | 3.4 GHz | 4.5 GHz | 96 MB | 105 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 7 7800X3D | $370 | 8 / 16 | 4.2 GHz | 5.0 GHz | 96 MB | 120 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Intel Core i9 | |||||||||
Core i9-12900K | $425 | 8+8 / 24 | 3.2 / 2.4 GHz | 5.2 / 3.9 GHz | 30 MB | 125 W | Alder Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i9-13900K | $445 | 8+16 / 32 | 3.0 / 2.2 GHz | 5.8 / 4.3 GHz | 36 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
Core i9-14900K | $555 | 8+16 / 32 | 3.2 / 2.4 GHz | 6.0 / 4.4 GHz | 36 MB | 125 W | Raptor Lake | 10 nm | LGA 1700 |
AMD Ryzen 9 | |||||||||
Ryzen 9 5900X | $265 | 12 / 24 | 3.7 GHz | 4.8 GHz | 64 MB | 105 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 9 7900 | $370 | 12 / 24 | 3.7 GHz | 5.4 GHz | 64 MB | 65 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 9 7900X | $360 | 12 / 24 | 4.7 GHz | 5.6 GHz | 64 MB | 170 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 9 7900X3D | $395 | 12 / 24 | 4.4 GHz | 5.6 GHz | 128 MB | 120 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 9 9900X | $500 | 12 / 24 | 4.4 GHz | 5.6 GHz | 64 MB | 120 W | Zen 5 | 4 nm | AM5 |
Ryzen 9 5950X | $355 | 16 / 32 | 3.4 GHz | 4.9 GHz | 64 MB | 105 W | Zen 3 | 7 nm | AM4 |
Ryzen 9 7950X | $525 | 16 / 32 | 4.5 GHz | 5.7 GHz | 64 MB | 170 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 9 7950X3D | $530 | 16 / 32 | 4.2 GHz | 5.7 GHz | 128 MB | 120 W | Zen 4 | 5 nm | AM5 |
Ryzen 9 9950X | $650 | 16 / 32 | 4.3 GHz | 5.7 GHz | 64 MB | 170 W | Zen 5 | 4 nm | AM5 |
