مرکز دانش IT |
Copyleft
کپیلفت
کپیلفت روشی است برای ارائهٔ آثاری که مشمول حق تکثیر میشوند، همانند موسیقی، کتاب، نرمافزار و غیره تا به صورت آزاد بهطوریکه استفادهکنندگان ملزم شوند تمامی نسخههای مشتقشده یا گسترشیافته از آنها را نیز به صورت آزاد منتشر کنند. یکی از روشهای انتشار آثار، ارائهٔ آنها در مالکیت عمومی است، اما مشکل این روش این است که افراد میتوانند با تغییرات جزئی یا کلی در اثر، آن را با یک مجوز مالکیتی (انحصاری) بازنشر کنند. برای غلبه بر این مشکل از مجوزهای کپیلفت استفاده میشود که تضمین میکند کاربران بعدی نیز از آزادیهای تعریف شده بهرهمند خواهند شد.
کپیلفت نوعی بازی با کلمهٔ کپیرایت است. در زبان انگلیسی «لِفت» به معنیِ چپ، متضاد «رایت» در معنیِ «سَمتِ راست» است. کپیلفت عملی را توصیف میکند که در آن با استفاده از قانون حقّ تکثیر (کپیرایت)، تضمین میشود که اجازهٔ نسخهبرداری و ویرایش یک اثر برای همگان محفوظ میمانَد و هیچ شخصی اجازه ندارد حق ویرایش و نسخهبرداری را از دیگر افراد سلب کند. در واقع، کپیلفت نوعی استفاده از کپیرایت اما در جهت خلاف آن است، یعنی به جای درآوردن اثر به حالت انحصاری، از انحصاری شدن آن جلوگیری میکند.