تفاوت NAS و DAS
اگر از هر علاقه‌مند به فناوری درباره بهترین راهکار برای ذخیره‌سازی اطلاعات سوال کنید، تقریبا همیشه به یک دستگاه ذخیره‌سازی متصل به شبکه (NAS) اشاره می‌کنند که به عنوان یک راه‌حل قوی برای ذخیره‌سازی داده‌های مهم شناخته می‌شود. اما همانطور که در صنعت فناوری رایج است، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانند نیازهای ذخیره‌سازی شما را برآورده کنند. یکی از این گزینه‌ها، دستگاه‌های ذخیره‌سازی مستقیم متصل (DAS) هستند که با وجود شباهت ظاهری به NAS، تفاوت‌های اساسی دارند و کاربردهای خاص خود را دارند. اگر در انتخاب گزینه مناسب برای نیازهای ذخیره‌سازی خود دچار تردید هستید، این مقاله به شما کمک می‌کند تا شک و تردیدهای خود را برطرف کنید و با تفاوت NAS و DAS آشنا شوید.
ذخیره‌ساز تحت شبکه (Network-Attached Storage) چیست؟
ذخیره‌سازی متصل به شبکه (Network-Attached Storage) دستگاهی است که به طور اختصاصی برای ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری داده‌ها در یک شبکه طراحی شده است. این دستگاه‌ها معمولا دارای چندین هارد دیسک هستند که بر مبنای معماری رید (RAID) برای افزایش ظرفیت، بهبود عملکرد و محافظت از داده‌ها سازماندهی شده‌اند. NASها معمولا از طریق شبکه محلی (LAN) به کامپیوترها، لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های شبکه متصل می‌شوند و به کاربران اجازه می‌دهند فایل‌ها، اسناد، عکس‌ها، فیلم‌ها و سایر داده‌ها را به طور مرکزی ذخیره کرده و به اشتراک بگذارند. همچنین، NASها می‌توانند به عنوان سرور پشتیبان‌گیری، سرور چند رسانه‌ای، وب سرور و برای سایر کاربردهای شبکه استفاده شوند. از مزایای اصلی NASها می‌توان به قابلیت دسترسی از راه دور، قابلیت مقیاس‌پذیری، قابلیت اطمینان بالا و سهولت مدیریت اشاره کرد. NASها در اندازه‌ها و ظرفیت‌های مختلفی در دسترس هستند و برای مصارف خانگی، اداری و تجاری مناسب هستند. به طور خلاصه، NAS یک دستگاه شبکه‌ای است که به عنوان یک مرکز ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری داده‌ها در یک شبکه عمل می‌کند. این مکانیزم ذخیره‌سازی قدرتمند به کلاینت‌ها اجازه می‌دهد به سهولت به فایل‌های خود دسترسی داشته باشند، آن‌ها را به اشتراک بگذارند و مدیریت کنند. ویژگی‌های کلیدی NAS به شرح زیر هستند:
- ذخیره‌سازی مرکزی: تمامی داده‌ها در یک مکان مرکزی ذخیره می‌شوند.
- اشتراک‌گذاری فایل‌ها: امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها بین کاربران مختلف شبکه.
- پشتیبانی‌گیری: قابلیت ایجاد پشتیبان از داده‌های مهم.
- دسترسی از راه دور: امکان دسترسی به داده‌ها از هر نقطه با اتصال به اینترنت.
- امنیت: مجهز به ویژگی‌های امنیتی مانند رمزگذاری و کنترل دسترسی کاربران.
- قابلیت توسعه: امکان افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی با افزودن هارد دیسک‌های جدید.
از کاربردهای مهم NAS به موارد زیر باید اشاره کرد:
- پشتیبان‌گیری از داده‌ها: محافظت از داده‌های مهم در برابر خرابی هارد دیسک.
- اشتراک‌گذاری فایل‌ها در محیط‌های کاری: امکان دسترسی همزمان چند کاربر به فایل‌ها.
- سرور چند رسانه‌ای: پخش فیلم‌ها، موسیقی و عکس‌ها در دستگاه‌های مختلف.
- وب سرور: میزبانی وب‌سایت‌های شخصی یا کوچک.
ذخیره‌سازی متصل مستقیم (DAS) چیست؟
DAS یا ذخیره‌ساز متصل مستقیم Direct Attached Storage به طور مستقیم به یک دستگاه محاسباتی مانند کامپیوتر یا سرور متصل می‌شود. این نوع ذخیره‌سازی به عنوان ساده‌ترین و مستقیم‌ترین روش افزایش فضای ذخیره‌سازی شناخته می‌شود. رسانه‌های ذخیره‌سازی DAS در بیشتر موارد از طریق اینترفیس‌هایی مثل SATA، SAS یا USB به دستگاه اصلی متصل می‌شوند. هارد دیسک داخلی لپ‌تاپ یا کامپیوتر یکی از ساده‌ترین مثال‌های DAS است. همچنین، هارد دیسک‌های خارجی که از طریق کابل USB به کامپیوتر متصل می‌شوند، نوع دیگری از DAS محسوب می‌شوند. از مزایای DAS به موارد زیر باید اشاره کرد:
- سادگی: نصب و استفاده از DAS بسیار ساده است.
- سرعت: به دلیل اتصال مستقیم، سرعت انتقال داده‌ها در DAS معمولا بالا است.
- هزینه: در مقایسه با برخی دیگر از راهکارهای ذخیره‌سازی، DAS معمولا هزینه کمتری دارند.
با این‌حال، DAS معایبی نیز دارند. اولین مورد محدودیت دسترسی است. دسترسی به داده‌های ذخیره شده در DAS معمولا به دستگاهی که به آن متصل است محدود می‌شود. همچنین، قابلیت اطمینان پایین‌تری در مقایسه با دیگر رسانه‌ها دارند. به بیان دقیق‌تر، در صورت خرابی دستگاه اصلی، دسترسی به داده‌ها دشوار خواهد بود. در نهایت مقیاس‌پذیری محدودی دارند. افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی در DAS ممکن است نیاز به تعویض دستگاه داشته باشد. به طور کلی، DAS در زمینه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- ذخیره‌سازی فایل‌های شخصی: ذخیره‌سازی فایل‌های شخصی مانند عکس‌ها، فیلم‌ها و اسناد.
- افزایش فضای ذخیره‌سازی سرور: برای افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سرورها.
- ذخیره‌سازی داده‌های بک‌آپ: برای ایجاد نسخه پشتیبان از داده‌های مهم.
در کل، DAS یک راه‌حل ساده و مقرون به صرفه برای افزایش فضای ذخیره‌سازی است، اما برای محیط‌های بزرگ و پیچیده که نیاز به اشتراک‌گذاری داده‌ها بین چند دستگاه و قابلیت اطمینان بالا دارند، ممکن است مناسب نباشد.
تفاوت NAS و DAS
اکنون که اطلاعات اولیه‌ای در ارتباط با دو رسانه ذخیره‌سازی پر کاربرد دنیای شبکه و مرکز داده به دست آوردیم، وقت آن رسیده تا تفاوت‌های میان این دو رسانه را مورد بررسی قرار دهیم.
شماره یک، NAS دارای سیستم عامل است
NASها از یک سیستم عامل استفاده می‌کنند که می‌تواند از یک توزیع ساده مبتنی بر خط فرمان مانند دبیان (Debian) تا یک سرور کامل TrueNAS Scale با پیچیده‌ترین رید را شامل شوند. حتی می‌توانید با ایجاد یک مخزن ذخیره‌سازی و به اشتراک‌گذاری آن با دستگاه‌های شبکه محلی، یک NAS را به عنوان راهکار ذخیره‌سازی اطلاعات در شبکه تعریف کنید. البته، توجه داشته باشید که بیشتر تولیدکنندگان استوریج سیستم عامل‌های مخصوص به خود را طراحی کرده و روی محصولات خود قرار می‌دهند. علاوه بر این، آن‌ها مجهز به پردازنده و حافظه هستند که از نظر سخت‌افزاری شبیه به یک کامپیوتر معمولی هستند.
به طور معمول، DASها شامل یک یا چند هارد دیسک یا SSD هستند که مستقیما به یک دستگاه مانند کامپیوتر یا سرور متصل می‌شوند. آن‌ها از سیستم عامل دستگاه متصل به خود استفاده می‌کنند و نیازی به سیستم عامل اختصاصی ندارند. DASها معمولا برای ذخیره‌سازی محلی استفاده می‌شوند و به شبکه متصل نیستند.
شماره دو، تنظیمات DAS شبیه به درایوهای ذخیره‌سازی خارجی است
برخلاف NAS، دستگاه‌های DAS (ذخیره‌سازی مستقیم) معمولا دارای سیستم عامل نیستند. در ساده‌ترین حالت، یک DAS ممکن است فقط شامل چند هارد دیسک یا SSD باشد که به یک منبع تغذیه متصل شده و داخل یک انکلوژر قرار گرفته‌اند. هر درایوی که مستقیما به کامپیوتر شما متصل می‌شود، می‌تواند به عنوان یک DAS در نظر گرفته شود، حتی اگر ساده‌ترین هارد دیسک خارجی باشد. البته، می‌توانید دستگاه‌های گران‌تری با مادربرد و پورت‌های توسعه پرسرعت خریداری کنید، اما در حالت کلی، DASها مجموعه‌ای از درایوهایی هستند که باید به صورت فیزیکی به سیستم شما متصل شوند. به بیان دقیق‌تر، اگرچه ممکن است تعریف ساده‌ای به نظر برسد، اما تقریبا هر درایوی که مستقیما به رایانه شخصی شما متصل است به عنوان DAS واجد شرایط است. البته، می‌توانید به سراغ دستگاه‌های گران‌قیمتی بروید. به طور کلی، واحدهای DAS تقریبا مجموعه ای از درایوها هستند که قرار است شما به صورت فیزیکی به سیستم خود متصل کنید.
شماره سه، NAS یک دستگاه قدرتمند برای اتصال به شبکه
NAS یا ذخیره‌سازی متصل به شبکه، همانطور که از نامش پیداست، از طریق شبکه به دستگاه‌ها متصل می‌شود. به طور معمول، از طریق شبکه محلی (LAN) به دستگاه‌ها متصل می‌شود و از پروتکل‌های مختلفی برای اشتراک‌گذاری فایل‌ها استفاده می‌کند. SMB یکی از شناخته‌شده‌ترین پروتکل‌ها برای کاربران ویندوز است، اما پروتکل‌های Apple Shares و NFS نیز رایج هستند. اگر بیشتر به عمق ویژگی‌های شبکه‌ای NAS بپردازید، با iSCSI برخورد می‌کنید. این پروتکل دسترسی سطح بلوکی را فراهم می‌کند و هر ولومی که با استفاده از iSCSI به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌تواند به عنوان یک درایو محلی به کامپیوتر متصل شود. بسته به نیازها و ظرفیت آرایه، می‌توانید چندین پروتکل اشتراک‌گذاری را همزمان اجرا کنید تا همه دستگاه‌ها بتوانند به NAS دسترسی داشته باشند.
شماره چهار، DAS به شکل مستقیم به کامپیوتر و سرور متصل می‌شود
DAS یا ذخیره‌سازی مستقیم، به شکل مستقیم به کامپیوتر وصل می‌شود. به طور معمول از طریق USB به کامپیوتر متصل می‌شود، اما گاهی اوقات از رابط‌های دیگری مانند SATA یا SAS نیز استفاده می‌شود. به این معنی که برای دسترسی به فایل‌های داخل DAS، باید آن را به کامپیوتر خود وصل کنید.
شماره پنج، NAS به عنوان یک دستگاه مستقل کار می‌کند
NAS یا ذخیره‌سازی شبکه‌ای، به صورت مستقل کار می‌کند. کافی است آن را به برق و شبکه متصل کنید تا شروع به کار کند. NAS علاوه بر ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری فایل‌ها، قابلیت‌های دیگری نیز دارد. اگر سیستم عامل NAS شما از تکنولوژی کانتینر پشتیبانی کند، می‌توانید از آن به عنوان یک سرور خانگی استفاده کنید. با داشتن پردازنده قوی و حافظه کافی، حتی می‌توانید ماشین‌های مجازی (VM) را روی NAS اجرا کنید و آن را به یک آزمایشگاه خانگی تبدیل کنید.
شماره شش، عملکرد DAS به طور کامل به میزبان وابسته است
DAS یا ذخیره‌سازی مستقیم، به طور کامل به کامپیوتر یا سرور وابسته است. به بیان دقیق‌تر، اگر به سیستم دیگری متصل نباشد، نمی‌توانید از راه دور به آن دسترسی داشته باشید. از آنجایی که DAS یک دستگاه مستقل نیست، باید آن را به یک دستگاه دیگر متصل کنید. اگرچه اتصال مستقیم می‌تواند مزایایی داشته باشد، اما محدودیت‌های زیادی هم دارد. شما نمی‌توانید از DAS برای کارهای دیگری غیر از افزایش فضای ذخیره‌سازی سیستم استفاده کنید.
کلام آخر
اگرچه ممکن است به نظر برسد که DAS رسانه یک مکانیزم ذخیره‌سازی نه چندان مفید است، اما این‌گونه نیست. با وجود محدودیت‌هایشان، DASها بسیار ارزان‌تر از NAS هستند. از آنجایی که تجهیزات DAS مدرن از اتصالات Thunderbolt مستقیم استفاده می‌کنند، سرعت انتقال آن‌ها محدود به پهنای باند شبکه نیست و برای ویرایش ویدئو و سایر کارهای سنگین مناسب هستند. علاوه بر این، معمولا شاسی‌های DAS ارزان‌تر از شاسی‌های NAS هستند. اما نمی‌توان انکار کرد که NASها زمانی که به دنبال یک دستگاه ذخیره‌سازی هستید، این قابلیت را در اختیارتان قرار می‌دهند تا بتوانید چند دستگاه را به آن متصل کنید، از فایل‌های مهم پشتیبان‌گیری کنید و به عنوان یک سرور مستقل از آن‌ها استفاده کنید.
نویسنده: حمیدرضا تائبی
